Một nghiên cứu gần đây của Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, đã chỉ ra rằng ASEAN đang đứng trước một cơ hội lớn với công nghệ 5G. Dự kiến, công nghệ này sẽ đóng góp 130 tỷ USD vào nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương vào năm 2030. Tuy nhiên, mức độ ứng dụng 5G tại các quốc gia ASEAN có sự chênh lệch đáng kể. Trong khi Singapore dẫn đầu với 48,3% ứng dụng 5G, một số nước khác vẫn còn dưới 1%. Nếu không có hành động phối hợp kịp thời, những chênh lệch này có thể làm sâu sắc thêm khoảng cách số và suy yếu năng lực cạnh tranh của khu vực.
Giáo sư Vũ Minh Khương, Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, nhận định rằng sự hội tụ giữa 5G và AI là hạ tầng cho đổi mới sáng tạo. Điều này sẽ thúc đẩy các lĩnh vực như sản xuất thông minh, nông nghiệp chính xác và giao thông tự hành. Tuy nhiên, ASEAN không thể chần chừ vì cơ hội để dẫn đầu khu vực trong kết nối thông minh đang nhanh chóng khép lại.
Báo cáo của trường đã xác định 10 trụ cột trọng yếu để thúc đẩy quá trình chuyển đổi 5G-AI. Những trụ cột này bao gồm thiết lập vai trò lãnh đạo số phối hợp và thu hẹp khoảng cách kỹ năng. Báo cáo cũng đề xuất 5 ưu tiên chiến lược, bao gồm xây dựng chiến lược phát triển 5G-AI quốc gia, thành lập cơ quan điều phối, triển khai chính sách bao trùm, phát triển hệ sinh thái AI và triển khai cơ chế giám sát.
Để đẩy mạnh tác động kinh tế của 5G, doanh nghiệp cần được đặt làm trung tâm. Một số mô hình thành công trong khu vực đã được báo cáo nêu ra, bao gồm cảng thông minh tại Singapore, hệ thống quản lý thiên tai tích hợp AI tại Thái Lan và mạng viễn thông chia sẻ tại Malaysia.
Báo cáo cũng nhấn mạnh mạng 5G riêng tư và truy cập không dây cố định là yếu tố then chốt trong công cuộc chuyển đổi công nghiệp 4.0. Việc triển khai 5G hiện tại chính là nền móng cho sự phát triển của 6G vào năm 2030.
Ở Việt Nam, việc triển khai 5G đang được tăng tốc với mục tiêu số trạm 5G đạt tối thiểu 50% so với trạm 4G vào năm 2025 và phủ sóng 99% dân số vào năm 2030. Với những nỗ lực này, Việt Nam hy vọng sẽ tận dụng được cơ hội mà công nghệ 5G mang lại để thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Trong bối cảnh ASEAN đang đối mặt với thách thức về chênh lệch mức độ ứng dụng 5G, việc phối hợp và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia trong khu vực là rất quan trọng. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng mọi quốc gia đều có cơ hội tận dụng công nghệ 5G để phát triển và tăng cường năng lực cạnh tranh.
Nhìn chung, công nghệ 5G và sự tích hợp với AI hứa hẹn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho phát triển kinh tế và xã hội ở ASEAN. Tuy nhiên, để tận dụng được những cơ hội này, các quốc gia trong khu vực cần phải có hành động phối hợp và chiến lược cụ thể để đẩy mạnh triển khai 5G và phát triển hệ sinh thái AI.
