Sáng kiến hòa bình do cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn đầu đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, đặc biệt khi nó có thể liên quan đến việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng của Nga. Thông tin này được tờ Politico của Mỹ đưa ra, gây ra nhiều đồn đoán và lo ngại về tác động tiềm tàng của động thái này lên cục diện quan hệ giữa Nga và phương Tây, trong bối cảnh xung đột tại Ukraine vẫn còn tiếp diễn.
Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga có thể làm thay đổi đáng kể cục diện quan hệ giữa Nga và phương Tây. Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát vào năm 2022, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt sâu rộng đối với Nga, tập trung chủ yếu vào ngành năng lượng nhằm làm tê liệt nền kinh tế và cô lập Moscow về mặt chính trị. Lệnh trừng phạt này đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Nga, nhưng đồng thời cũng gây ra những tác động tiêu cực đến chính các nước áp đặt lệnh trừng phạt, đặc biệt trong vấn đề cung ứng năng lượng.
Giới chức Đông Âu tỏ ra lo ngại về những đồn đoán liên quan đến việc quay trở lại sử dụng năng lượng của Nga và sự thiếu rõ ràng trong lập trường của Mỹ. Sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga trong quá khứ đã gây ra nhiều tranh cãi và thách thức cho các quốc gia châu Âu trong việc đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Liên minh châu Âu (EU) đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga, mặc dù Nga vẫn đang chiếm 17,5% lượng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu vào EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đề xuất loại bỏ hoàn toàn lượng khí đốt nhập khẩu còn lại từ Nga vào cuối năm 2027, nhưng kế hoạch này vấp phải sự chỉ trích từ một số quốc gia thành viên EU. Một số quốc gia, đặc biệt là những quốc gia phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga, tỏ ra ngần ngại với kế hoạch này do lo ngại về giá cả và đảm bảo cung ứng năng lượng.
EU đã đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng LNG và tăng cường nhập khẩu khí đốt từ Mỹ, nhưng năng lượng của Nga vẫn có sức hút mạnh do giá cả phải chăng hơn. Một số chính trị gia Đức bày tỏ sẵn sàng nối lại hoạt động nhập khẩu khí đốt từ Nga để phục hồi ngành công nghiệp trong nước. Họ cho rằng, việc đa dạng hóa nguồn cung năng lượng là cần thiết, nhưng cũng không thể bỏ qua lợi ích kinh tế mà Nga mang lại.
Nga vẫn khẳng định là nhà cung cấp năng lượng đáng tin cậy và lên án các hạn chế của phương Tây là bất hợp pháp. Moscow tin rằng, họ có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng cho châu Âu và thế giới. Trong khi đó, các chuyên gia nhận định, bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga cũng cần phải có sự tham gia và đồng thuận của nhiều bên liên quan, bao gồm cả Ukraine và các nước thành viên EU.
Những diễn biến gần đây cho thấy, vấn đề năng lượng đang trở thành một yếu tố then chốt trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, cũng như trong mối quan hệ giữa Nga và phương Tây. Trong bối cảnh này, các bên cần phải có những bước đi thận trọng và linh hoạt để đảm bảo lợi ích của mình, đồng thời duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.
