Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua Quảng Ngãi đang đối mặt với thách thức lớn liên quan đến quy hoạch và chồng lấn với các khu tái định cư (TĐC) mới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của người dân mà còn tác động đến các công trình hạ tầng thiết yếu.
Qua khảo sát thực tế, tuyến đường sắt đoạn qua phường Đức Phổ có chiều dài 5,185km, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045. Tuy nhiên, tuyến đường này lại đi qua khu TĐC Đồng Mốc, nơi vừa hoàn thành hạ tầng và bố trí cho dân bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn.
Hầu hết các hộ dân tại đây vừa mới ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau thời gian dài di dời và giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, với hướng tuyến hiện tại, nhiều hộ dân lại tiếp tục đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, cho biết nếu giữ nguyên hướng tuyến, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời, kéo theo bất ổn tâm lý, phát sinh chi phí, áp lực giải phóng mặt bằng và dễ phát sinh khiếu nại.
Tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga để hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần hai. Qua rà soát, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có chiều dài 86,3km, bắt đầu từ Km800+100 (xã Bình Minh) đến Km886+400 (xã Khánh Cường), cắt ngang 14 xã và 3 phường.
Ngoài khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến còn đi qua các khu TĐC Hành Thuận, Điền An, đều là những dự án TĐC mới, được đầu tư phục vụ các công trình trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, di dân khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ… Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua các khu vực này sẽ buộc nhiều hộ dân phải TĐC lần thứ 2 trong thời gian ngắn, tác động lớn đến đời sống, dễ phát sinh bức xúc, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.
Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành các văn bản gửi Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ để tránh băng cắt các khu dân cư, công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ quy hoạch. Đặc biệt, tỉnh cũng đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm.
Theo quy hoạch cũ, vị trí nhà ga nằm trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại KCN Quảng Phú, nơi đang hoạt động hiệu quả, đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương. Tỉnh đề xuất dời vị trí nhà ga ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang), gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn, để phù hợp quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án, cơ sở sản xuất hiện hữu.
