Ứng phó hiệu quả với thiên tai và sự cố: Bài học từ vụ lật tàu Vịnh Xanh58

Ngày 19/7 vừa qua, vùng biển Quảng Ninh đã chứng kiến một sự cố đặc biệt nghiêm trọng khi tàu du lịch Vịnh Xanh58 bị lật trên vùng biển gần hang Đầu Gỗ, làm rơi xuống biển tất cả người trên tàu, gồm 46 hành khách và 3 thuyền viên. Sự cố này đã đặt ra vấn đề cấp thiết về việc cần ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra.

Tàu Vịnh Xanh58 rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh lúc 12h55 ngày 19/7. Chỉ 35 phút sau, đài khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã phát cảnh báo dông lốc. Tuy nhiên, vào lúc 13h30 cùng ngày, khi tàu gần đến hang Đầu Gỗ, cơn dông đã quét mạnh từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ. Cơn dông mạnh và siêu mây dông hiếm gặp này đã khiến tàu bị lật, tất cả người trên tàu rơi xuống biển.

Đến 14h05 cùng ngày, tàu mất kết nối GPS. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cơn dông chiều 19/7 là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo. Điều này cho thấy sự khó khăn trong việc dự báo thời tiết và yêu cầu cần có các biện pháp ứng phó hiệu quả hơn.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Lê Tuấn Anh đã đánh giá vụ lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Ông nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch. Ông cũng lưu ý không chủ quan, lơ là và cho rằng sự việc lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn.

Ông Cao Lê Tuấn Anh đề xuất cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính mạng cho du khách.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cũng cho rằng cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Ông cũng nhấn mạnh rằng đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

TS. Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, đánh giá vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về cần một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ thời 4.0. Ông cho rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách.

TS. Phạm Hà cũng lưu ý về loại tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Ông cho rằng loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật.

Như vậy, vụ lật tàu Vịnh Xanh58 đã đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết về việc cần ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Các cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần rút kinh nghiệm từ vụ việc này để hoàn chỉnh quy trình an toàn, đảm bảo tính mạng cho du khách và phát triển ngành du lịch bền vững.

Ngày 25 tháng 7, Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã gửi thư ngỏ đến cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, bày tỏ sự chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân trong vụ lật tàu trên vịnh Hạ Long. Đồng thời, hiệp hội này cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng sản phẩm, an toàn điểm đến và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới.

Sự kiện này diễn ra sau khi một tàu du lịch bị lật trên vịnh Hạ Long vào ngày 19 tháng 7 do thời tiết cực đoan, gây ra nỗi đau và mất mát lớn cho nhiều gia đình và cộng đồng. Ngành du lịch Quảng Ninh đã thể hiện bản lĩnh vượt khó, tinh thần trách nhiệm và quyết tâm không chỉ khắc phục hậu quả mà còn củng cố niềm tin nơi du khách, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao để cứu sống các nạn nhân, tìm kiếm các nạn nhân đã tử vong hoặc mất tích. Hàng loạt biện pháp cứu nạn, cứu hộ, tìm kiếm người mất tích, hỗ trợ thân nhân, khắc phục hậu quả vụ việc và ổn định tình hình được triển khai bất kể ngày đêm và đầy tính nhân văn.

Trong mấy năm gần đây, du lịch Quảng Ninh nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung đang từng ngày căng mình hồi phục sau đại dịch Covid-19. Du lịch chưa thể phục hồi hoàn toàn như khi chưa có dịch, và sự cố lật tàu trên vịnh Hạ Long một lần nữa gây ra ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch. Tuy nhiên, sau mỗi biến cố, điều quan trọng nhất không chỉ là khắc phục hậu quả, mà là tái lập niềm tin. Và ngành du lịch Quảng Ninh đã và đang làm điều đó một cách quyết liệt, bài bản và có tầm nhìn dài hạn.

Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã kịp thời gửi thư ngỏ tới cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng, an toàn và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới. Đó là thông điệp của một ngành công nghiệp du lịch trưởng thành, biết cách đối thoại và lan toả sự tích cực ngay trong hoàn cảnh khó khăn.

Năm 2025, Quảng Ninh đặt mục tiêu cao cho ngành Du lịch cả về lượng khách và chất lượng trải nghiệm: Thu hút 20 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 4,5 triệu lượt khách quốc tế và doanh thu từ du lịch đạt 55.000 tỉ đồng. 6 tháng năm 2025, Quảng Ninh đón khoảng 12,1 triệu lượt du khách, đạt 116% so với cùng kỳ 2024, đạt 112% chỉ tiêu so với kịch bản tăng trưởng.

Tuy nhiên, sau sự cố ngày 19 tháng 7, ngành du lịch Quảng Ninh đã coi đây là hồi chuông nhắc nhở, là cơ hội để siết chặt quy trình vận hành, kiểm định chất lượng phương tiện, nâng cấp trình độ đội ngũ thuyền viên và tăng cường ứng dụng công nghệ dự báo thời tiết, điều phối hành trình du lịch trên vịnh. Hiện nay, gần như toàn bộ các đơn vị kinh doanh tàu du lịch đã thực hiện kiểm tra an toàn định kỳ, huấn luyện lại nhân viên, đồng thời phối hợp với lực lượng chức năng xây dựng quy trình ứng phó chuẩn hoá theo cấp độ quốc tế.

Tái định vị hình ảnh Vịnh Hạ Long – điểm đến của an toàn, đẳng cấp và nhân văn, từ sau đại dịch, Vịnh Hạ Long đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm tái định vị thương hiệu, là di sản thiên nhiên được UNESCO vinh danh và là biểu tượng của du lịch Việt Nam hiện đại, văn minh và thân thiện. Các tuyến tham quan được điều chỉnh linh hoạt hơn, nhiều sản phẩm cao cấp như du thuyền 5 sao, du lịch chữa lành, nghỉ dưỡng trên vịnh, tour trải nghiệm cộng đồng… đang thu hút ngày càng nhiều du khách quốc tế quay lại.

Công ty bảo hiểm HelloSafe đã chính thức xin lỗi và rút lại bảng xếp hạng ‘Chỉ số An toàn 2025’ sau khi xếp Philippines là quốc gia ‘nguy hiểm nhất thế giới’ đối với du khách. Quyết định này được đưa ra sau khi bảng xếp hạng gây ra phản ứng dữ dội từ chính phủ, ngành du lịch và nhiều hiệp hội liên quan tại Philippines.

Trước đó, vào đầu tháng 6, HelloSafe đã công bố bảng xếp hạng này, chấm điểm mức độ an toàn du lịch của các quốc gia dựa trên các tiêu chí như thiên tai, chất lượng y tế, bạo lực xã hội và mức độ quân sự hóa. Philippines đã nhận 82,32 điểm và bị xếp ở vị trí cuối cùng trong danh sách.

Bộ Du lịch Philippines đã lên án gay gắt bảng xếp hạng này, cho rằng báo cáo ‘thiếu độ tin cậy’ và ‘gây tổn hại nghiêm trọng và lâu dài’ đến hình ảnh du lịch quốc gia. Bộ trưởng Christina Garcia Frasco đã cảnh báo rằng các bảng xếp hạng như vậy có thể làm suy yếu ngành du lịch và sinh kế của hàng triệu người dân.

Nhiều tổ chức lớn trong ngành du lịch cũng đã lên tiếng phản đối bảng xếp hạng của HelloSafe. Chủ tịch Hiệp hội Chủ khách sạn Philippines, ông Arthur Lopez, đã gọi đây là ‘đánh giá sai lệch, bất công và làm tổn hại đến nỗ lực phục hồi ngành du lịch – khách sạn’.

Trước làn sóng phản ứng, HelloSafe đã thông báo tạm ngừng công bố bảng xếp hạng và tiến hành kiểm toán toàn bộ phương pháp, tiêu chí đánh giá. Công ty đã thừa nhận ý định ban đầu đã bị hiểu sai và bày tỏ ‘lấy làm tiếc sâu sắc’ vì gây ra hiểu lầm và ảnh hưởng tiêu cực.

HelloSafe đã thực hiện các bước cụ thể để khắc phục, bao gồm xóa bảng xếp hạng khỏi tất cả nền tảng, công khai xin lỗi và tiến hành rà soát lại quy trình xây dựng nội dung để đảm bảo tính chính xác, khách quan và sử dụng nguồn dữ liệu đáng tin cậy trong tương lai.

Bộ Du lịch Philippines đã hoan nghênh động thái xin lỗi và gỡ bỏ bảng xếp hạng của HelloSafe, nhưng nhấn mạnh rằng một số phần của bài viết gốc vẫn còn tồn tại trên mạng và tiếp tục ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia.

Ngành du lịch đóng góp 8,9% GDP quốc gia trong năm 2024 và tạo việc làm cho 6,75 triệu người, chiếm 13,8% lực lượng lao động. Do đó, mọi tác động tiêu cực đến hình ảnh du lịch đều có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế và đời sống người dân.