Nga đang phải đối mặt với những thách thức tài chính nghiêm trọng khi cuộc chiến ở Ukraine bước vào giai đoạn mới. Mặc dù đạt được những tiến triển quân sự quan trọng, như giành thêm hơn 550km² lãnh thổ Ukraine trong tháng 6, Moscow đang phải gánh chịu gánh nặng chi tiêu quốc phòng khổng lồ và lạm phát tăng cao. Các chuyên gia phân tích cho rằng cuộc tấn công mùa hè của Nga giúp giành được nhiều lãnh thổ nhất kể từ đầu năm, đặc biệt là tại vùng Donetsk. Tuy nhiên, mục tiêu của Nga không chỉ đơn thuần là giành đất, mà còn nhằm làm suy yếu toàn diện năng lực quân sự của Ukraine.

Theo số liệu mới nhất, Nga đã tăng chi tiêu quốc phòng lên 6,3% GDP, tương đương hơn 170 tỷ USD. Chính phủ Nga đã phải tăng lãi suất lên 20% để kiểm soát lạm phát leo thang. Doanh thu từ dầu khí, vốn đóng góp 1/3 ngân sách, đã giảm mạnh do giá dầu thấp và các biện pháp trừng phạt kinh tế. Thâm hụt ngân sách nửa đầu năm của Nga đã lên tới 47 tỷ USD, được coi là “thảm họa tài chính”. Những con số này đặt ra câu hỏi lớn về việc liệu nền kinh tế Nga có thể duy trì cuộc chiến trong bao lâu.

Về phía Ukraine, khả năng phòng thủ đang bị thử thách nghiêm trọng trước làn sóng tấn công bằng UAV và tên lửa của Nga. Chỉ trong một đêm gần đây, không quân Ukraine ghi nhận tới 728 UAV tấn công, con số kỷ lục từ trước đến nay. Song song với đó, Ukraine vẫn kỳ vọng nhận được hỗ trợ từ phương Tây. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết các nước NATO sẽ mua vũ khí từ Mỹ rồi chuyển cho Ukraine, một mô hình giúp Mỹ thu lợi nhưng vẫn tránh can dự trực tiếp.

Về tổn thất nhân mạng, các nhóm nghiên cứu độc lập xác nhận hơn 115.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng. Một nghiên cứu gần đây cho biết số quân Nga thương vong có thể lên tới gần 1 triệu người kể từ đầu cuộc chiến. Những con số này cho thấy cuộc chiến ở Ukraine đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về người và của cho cả hai bên.

Hiện tại, vẫn chưa rõ cuộc chiến ở Ukraine sẽ diễn biến ra sao trong thời gian tới. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là Nga và Ukraine sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính và quân sự nghiêm trọng trong thời gian dài. Tìm hiểu thêm về tình hình xung đột ở Ukraine và các diễn biến mới nhất.

Chính sách chiến tranh của Mỹ dưới thời Donald Trump trong nhiệm kỳ hai có thể sẽ trải qua những thay đổi đáng kể so với nhiệm kỳ đầu tiên. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã áp dụng cách tiếp cận có chọn lọc trong việc sử dụng sức mạnh quân sự để đạt được các mục tiêu chính trị, đồng thời giảm thiểu chi phí quốc phòng tại các chiến trường truyền thống.

Trong nhiệm kỳ hai, Trump có thể sẽ có xu hướng quyết liệt hơn trong hành động, bao gồm cả việc giải quyết những vấn đề mà ông đã bỏ ngỏ trong nhiệm kỳ trước. Nhiều cố vấn thân cận của ông đã đề xuất việc áp dụng mô hình áp chế chọn lọc, trong đó Mỹ sẽ chủ động sử dụng sức mạnh quân sự giới hạn để thiết lập lại vị thế răn đe đã bị bào mòn dưới thời Tổng thống Joe Biden.

Về công cụ triển khai, một trong những thay đổi rõ nét nhất nằm ở việc tái kích hoạt các căn cứ tiền phương linh hoạt. Lầu Năm Góc cũng đầu tư thêm vào hệ thống vũ khí siêu thanh và UAV tàng hình, đồng thời ký thỏa thuận chia sẻ dữ liệu thời gian thực với đồng minh Nhật Bản, Anh và Israel. Phong cách phối hợp giữa các lực lượng chiến đấu của Trump cũng sẽ vận hành bài bản hơn, với mục tiêu rõ ràng.

Các cuộc không kích chính xác sẽ được thiết kế để kết hợp với những đòn tấn công phủ đầu nhắm vào các trung tâm điều phối hoặc kho vũ khí của đối phương. Hải quân Mỹ cũng tăng cường triển khai các cụm tác chiến tàu sân bay tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và phía Đông Địa Trung Hải, nhằm tạo ra áp lực hiện diện đối với các đối thủ như Trung Quốc và Iran.

Chiến lược quân sự tổng thể của Trump trong nhiệm kỳ hai không còn xuất hiện những đợt chuyển quân quy mô, mà thay bằng sự hiện diện chọn lọc. Mỹ không đặt trọng tâm vào tham vọng can thiệp toàn diện như các đời lãnh đạo trước đó, nhưng vẫn sẵn sàng can dự sâu trong thời gian ngắn tại các điểm nóng mà ông Trump cho rằng ảnh hưởng của Mỹ đang bị thách thức nghiêm trọng.

Trung Đông, Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và Tây Thái Bình Dương vì thế trở thành ba trung tâm cạnh tranh quyền lực ưu tiên trong chiến lược an ninh – quốc phòng có thể kéo dài đến hết nhiệm kỳ từ 2025 – 2029. Tại các khu vực này, Trump ưu tiên tái sử dụng học thuyết ‘tấn công phủ đầu’ nhằm gửi thông điệp răn đe tới các đối thủ còn lại.

Ví dụ rõ nhất là việc Mỹ thực hiện đòn tấn công giới hạn vào cơ sở hạt nhân của Iran, điều này có thể coi như một thông điệp cứng rắn gửi tới các quốc gia đang phát triển vũ khí hạt nhân như Triều Tiên. Dưới góc nhìn toàn cầu, điều chỉnh trong chính sách chiến tranh của Trump vừa phản ánh logic quyền lực của một siêu cường đang tái thiết lại trật tự theo ý mình, vừa cho thấy sự phân mảnh nguy hiểm trong cấu trúc an ninh quốc tế.

Khác với thời kỳ hậu chiến tranh Lạnh, nơi Mỹ hành xử trong không gian đơn cực, hiện nay Trump có lẽ cũng đang hành động trong một thế giới đơn cực với mục tiêu ‘nước Mỹ trên hết’. Nước Mỹ có thể vẫn mạnh vượt trội nhưng không đồng nghĩa với khả năng kiểm soát tuyệt đối.

Trong thế giới đó, việc sử dụng vũ lực không còn là biểu tượng quyền lực tuyệt đối mà trở thành biện pháp sinh tồn chính trị của một Tổng thống tìm cách tái lập vai trò lãnh đạo theo cách của riêng mình. Hệ quả toàn cầu từ điều chỉnh chính sách chiến tranh của Trump 2.0 có thể sẽ tác động đến đồng minh, đối thủ và hệ thống luật pháp quốc tế.

Sự hoài nghi về cam kết an ninh của Washington khiến nhiều nước châu Âu, trong đó có hai đầu tàu Pháp, Đức đã tái khởi động các sáng kiến quốc phòng độc lập. Tại Đông Á, sự hoài nghi cam kết của Mỹ càng trở nên rõ nét. Nhật Bản, vốn đã nới lỏng các giới hạn hiến pháp hậu chiến từ thời Thủ tướng Abe lại tiếp tục tăng chi tiêu quốc phòng lên mức cao kỷ lục 2% GDP trong năm tài khóa 2025.

Mục đích nhằm vừa tự tìm kiếm năng lực tự chủ vừa ứng phó trước các đòn đánh phủ đầu. Trong khi đó, các đối thủ chiến lược của Mỹ lại tận dụng chính sách răn đe quân sự không ổn định của Trump để mở rộng không gian hành động. Trung Quốc, sau quãng thời gian giữ thận trọng khi ông Biden còn nắm quyền đã chuyển qua tăng tốc hành động quân sự hóa Biển Đông kể từ đầu năm 2025.

Bên cạnh đó, điều chỉnh chính sách chiến tranh của Trump còn gây xói mòn nghiêm trọng đối với hệ thống luật pháp và chuẩn mực quốc tế. Việc Mỹ liên tục sử dụng vũ lực đơn phương chẳng hạn trong đòn tấn công phủ đầu vào Iran, không kích tại Yemen mà không thông qua quyết định của Hội đồng Bảo an đã góp phần bình thường hóa việc sử dụng vũ lực ngoài khuôn khổ Liên Hợp Quốc.

Điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, trong hoàn cảnh các cường quốc khu vực khác cũng viện dẫn ‘tự vệ chủ động’ như cái cớ để sử dụng vũ lực bất chấp luật pháp quốc tế. Trật tự dựa trên luật pháp quốc tế vốn là nền tảng của hệ thống quốc tế sau Thế chiến II đang dần nhường chỗ cho trật tự dựa trên ‘sự đã rồi’ nơi ai hành động trước, kẻ đó kiểm soát cuộc chơi.

Các điểm nóng có thể xảy ra phiêu lưu quân sự dưới thời Trump 2.0 bao gồm Iran, Trung Đông, Bán đảo Triều Tiên, Đài Loan và Biển Đông.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã đưa ra tuyên bố vào ngày 19-7 rằng việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) khó có thể xảy ra trong chu kỳ ngân sách hiện tại của khối, kéo dài đến năm 2034. Tuyên bố này của ông Merz nhấn mạnh rằng quá trình kết nạp Kiev chỉ có thể được xúc tiến sau khi cuộc chiến tại Ukraine kết thúc.

Ông Merz cũng nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu hiện tại là làm mọi thứ có thể để chấm dứt cuộc chiến này. Sau đó, việc tái thiết Ukraine sẽ được xem xét. Quá trình này dự kiến sẽ mất vài năm và có thể nằm ngoài triển vọng tài chính trung hạn hiện tại của EU.

Ukraine đã đưa việc gia nhập EU làm ưu tiên quốc gia từ năm 2019 và chính thức nộp đơn xin gia nhập vào năm 2022. Cuối năm đó, Kiev đã được cấp tư cách ứng viên. Tuy nhiên, việc gia nhập EU đòi hỏi sự nhất trí tuyệt đối của toàn bộ 27 quốc gia thành viên.

Một số quốc gia trong khối, bao gồm Hungary, Slovakia và Ba Lan, phản đối việc kết nạp Ukraine ngay lúc này do lo ngại về các thể chế và nền kinh tế của Ukraine chưa đáp ứng chuẩn của EU. Điều này cho thấy rằng quá trình gia nhập EU của Ukraine vẫn còn nhiều thách thức và cần thời gian để giải quyết.

Trước mắt, EU đang tập trung vào việc hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến và hậu quả của nó. Sau khi cuộc chiến kết thúc, EU sẽ có thể xem xét việc tái thiết Ukraine và tiến hành quá trình kết nạp Ukraine vào khối.

Xem xét các yếu tố trên, có thể thấy rằng việc Ukraine gia nhập EU sẽ là một quá trình dài hạn và cần sự kiên nhẫn từ tất cả các bên liên quan. Reuters đã đưa tin về vấn đề này.

Trong một phát biểu gần đây, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã bày tỏ sự hoài nghi về khả năng Ukraine có thể trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU) vào năm 2034. Ông cho rằng kế hoạch này có thể không khả thi khi xét đến các kế hoạch tài chính trung hạn của khối, kéo dài đến năm 2034.

Sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống Romania Nicușor Dan tại Berlin, ông Merz nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu hiện tại là làm mọi thứ có thể để chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine. Ông cũng lưu ý rằng việc tái thiết Ukraine sẽ được bàn thảo sau đó, nhưng quá trình này dự kiến sẽ kéo dài nhiều năm và có thể không ảnh hưởng đến triển vọng tài chính trung hạn hiện tại của EU.

Trước đó, vào tháng 2 năm 2025, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen, đã phát biểu tại Kiev rằng Ukraine có thể gia nhập EU trước năm 2030 nếu nước này tiếp tục thực hiện cải cách với tốc độ và chất lượng như hiện tại. Các nhà lãnh đạo EU cũng khẳng định rằng việc gia nhập EU sẽ là sự đảm bảo an ninh quan trọng nhất cho tương lai của Ukraine. Theo Euractiv, những phát biểu này đã thu hút sự chú ý của nhiều người quan tâm đến vấn đề này.

Được biết, việc Ukraine gia nhập EU đã được thảo luận rộng rãi trong thời gian gần đây. Nhiều người cho rằng đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo an ninh và ổn định cho khu vực. Tuy nhiên, cũng có nhiều thách thức và khó khăn cần phải vượt qua, đặc biệt là liên quan đến các yêu cầu về kinh tế và cải cách của Ukraine. Theo trang web chính thức của Ủy ban châu Âu, EU đã cam kết hỗ trợ Ukraine trong quá trình cải cách và tái thiết.