Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực triển khai các biện pháp để đẩy mạnh sự phát triển của mạng 5G trên toàn quốc. Mục tiêu đặt ra là phấn đấu để 90% dân số có thể tiếp cận dịch vụ này vào cuối năm nay. Theo báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm của Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện tại chỉ có khoảng 26% dân số có khả năng tiếp cận dịch vụ 5G.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Bộ Khoa học và Công nghệ đã triển khai nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của mạng 5G. Một trong những biện pháp quan trọng là triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G. Bộ cũng đã đưa ra cơ chế hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp nhằm khuyến khích họ đầu tư vào phát triển mạng 5G.

Nghị quyết số 193 của Quốc hội đã cho phép thí điểm hỗ trợ kinh phí phát triển 5G. Theo đó, nhà mạng sẽ được hỗ trợ 15% chi phí thiết bị nếu triển khai thêm 20.000 trạm trước ngày 31/12/2025. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đặt mục tiêu triển khai số trạm 5G đạt tối thiểu bằng 50% số trạm 4G trong năm 2025. Dự kiến đến hết năm 2025, số trạm 5G có thể đạt hơn 68.000, tương đương 57,5% số trạm 4G hiện nay và phủ sóng tới 90% dân số.

Sự phát triển của mạng 5G cũng giúp tốc độ Internet di động tại Việt Nam tăng mạnh. Cụ thể, tốc độ Internet di động đã tăng từ 71 Mbps lên 146 Mbps. Điều này cũng giúp cải thiện thứ hạng của Việt Nam trên bảng xếp hạng thế giới về tốc độ Internet di động. Speedtest Global Index là một trong những nguồn dữ liệu quan trọng về tốc độ Internet di động trên toàn thế giới.

Các nhà mạng như Viettel và MobiFone đang tích cực triển khai mạng 5G. Họ đặt mục tiêu phủ sóng 5G toàn quốc và cung cấp dịch vụ cho người dân ở nông thôn. Điều này sẽ giúp giảm khoảng cách về tiếp cận dịch vụ viễn thông giữa thành thị và nông thôn.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh hạ tầng số là hạ tầng chiến lược tại Việt Nam, quan trọng sánh ngang giao thông và điện, để phục vụ cho chuyển đổi số. Điều này thể hiện sự quan tâm của Chính phủ đối với việc phát triển hạ tầng số và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Một nghiên cứu gần đây của Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, đã chỉ ra rằng ASEAN đang đứng trước một cơ hội lớn với công nghệ 5G. Dự kiến, công nghệ này sẽ đóng góp 130 tỷ USD vào nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương vào năm 2030. Tuy nhiên, mức độ ứng dụng 5G tại các quốc gia ASEAN có sự chênh lệch đáng kể. Trong khi Singapore dẫn đầu với 48,3% ứng dụng 5G, một số nước khác vẫn còn dưới 1%. Nếu không có hành động phối hợp kịp thời, những chênh lệch này có thể làm sâu sắc thêm khoảng cách số và suy yếu năng lực cạnh tranh của khu vực.

Giáo sư Vũ Minh Khương, Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, nhận định rằng sự hội tụ giữa 5G và AI là hạ tầng cho đổi mới sáng tạo. Điều này sẽ thúc đẩy các lĩnh vực như sản xuất thông minh, nông nghiệp chính xác và giao thông tự hành. Tuy nhiên, ASEAN không thể chần chừ vì cơ hội để dẫn đầu khu vực trong kết nối thông minh đang nhanh chóng khép lại.

Báo cáo của trường đã xác định 10 trụ cột trọng yếu để thúc đẩy quá trình chuyển đổi 5G-AI. Những trụ cột này bao gồm thiết lập vai trò lãnh đạo số phối hợp và thu hẹp khoảng cách kỹ năng. Báo cáo cũng đề xuất 5 ưu tiên chiến lược, bao gồm xây dựng chiến lược phát triển 5G-AI quốc gia, thành lập cơ quan điều phối, triển khai chính sách bao trùm, phát triển hệ sinh thái AI và triển khai cơ chế giám sát.

Để đẩy mạnh tác động kinh tế của 5G, doanh nghiệp cần được đặt làm trung tâm. Một số mô hình thành công trong khu vực đã được báo cáo nêu ra, bao gồm cảng thông minh tại Singapore, hệ thống quản lý thiên tai tích hợp AI tại Thái Lan và mạng viễn thông chia sẻ tại Malaysia.

Báo cáo cũng nhấn mạnh mạng 5G riêng tư và truy cập không dây cố định là yếu tố then chốt trong công cuộc chuyển đổi công nghiệp 4.0. Việc triển khai 5G hiện tại chính là nền móng cho sự phát triển của 6G vào năm 2030.

Ở Việt Nam, việc triển khai 5G đang được tăng tốc với mục tiêu số trạm 5G đạt tối thiểu 50% so với trạm 4G vào năm 2025 và phủ sóng 99% dân số vào năm 2030. Với những nỗ lực này, Việt Nam hy vọng sẽ tận dụng được cơ hội mà công nghệ 5G mang lại để thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong bối cảnh ASEAN đang đối mặt với thách thức về chênh lệch mức độ ứng dụng 5G, việc phối hợp và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia trong khu vực là rất quan trọng. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng mọi quốc gia đều có cơ hội tận dụng công nghệ 5G để phát triển và tăng cường năng lực cạnh tranh.

Nhìn chung, công nghệ 5G và sự tích hợp với AI hứa hẹn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho phát triển kinh tế và xã hội ở ASEAN. Tuy nhiên, để tận dụng được những cơ hội này, các quốc gia trong khu vực cần phải có hành động phối hợp và chiến lược cụ thể để đẩy mạnh triển khai 5G và phát triển hệ sinh thái AI.