Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế đã tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này đóng vai trò là diễn đàn quan trọng để các nhà khoa học, hoạch định chính sách và quản lý từ nhiều quốc gia tụ họp, trao đổi và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề tập trung vào “Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0”, hội thảo IFGTM 2025 đã trở thành điểm đến của các chuyên gia hàng đầu từ nhiều quốc gia. Hội thảo được tổ chức dưới dạng 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, bao gồm hơn 24 báo cáo khoa học chất lượng. Phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam, những người có uy tín và chuyên môn cao trong lĩnh vực công nghệ và quản lý xanh.

Bên cạnh các báo cáo chính, hội thảo còn có 27 báo cáo treo (poster), phần lớn đến từ các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh. Điều này cho thấy sự tham gia tích cực và đóng góp của thế hệ trẻ trong lĩnh vực nghiên cứu môi trường và công nghệ xanh.

Theo PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh rõ ràng xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và cam kết đạt được phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero). Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào ba nhóm nội dung chính: Các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm; các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường; năng lượng và biến đổi khí hậu; kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Những báo cáo có chất lượng tại hội thảo sẽ trải qua quy trình bình duyệt nghiêm ngặt để được công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí khoa học uy tín như: Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học. Điều này không chỉ giúp nâng cao giá trị khoa học của các nghiên cứu mà còn mở rộng khả năng tiếp cận và ứng dụng của các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, đặc biệt là Khoa Môi trường, đã tích cực tham gia vào mạng lưới CGTMR (Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh) từ những ngày đầu thành lập. Trường đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015 và duy trì vị thế là một thành viên tích cực của mạng lưới. Với thế mạnh về đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường, trường đã và đang thực hiện nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy lĩnh vực này.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR), bao gồm các đơn vị có chuyên môn về đào tạo và nghiên cứu môi trường trong nước và quốc tế. Hiện tại, CGTMR gồm 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Từ khi thành lập, đã có 14 hội thảo IFGTM được tổ chức bởi các đơn vị trên khắp cả nước, thể hiện sự quan tâm và cam kết đối với vấn đề công nghệ và quản lý xanh.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, nhiều đại biểu đã tham gia tọa đàm về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra những ý kiến tâm huyết và giải pháp nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam.

TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến cả khán phòng phải suy ngẫm: Vì sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể được bán với giá hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam dù ngon nhưng giá trị lại thấp hơn rất nhiều? Theo TS. Cường, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu, mà còn ở việc tạo ra một câu chuyện cho sản phẩm. Đó là câu chuyện về sự chăm chút tỉ mỉ, từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến bọc từng quả trong túi lưới, thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm ngon nhất, chất lượng nhất.

Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, cần thiết phải có một nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào. Môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất thì mọi nỗ lực marketing, mọi câu chuyện thương hiệu đều vô nghĩa.

Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo TS. Chinh, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. TS. Chinh đã gợi mở hướng để các startup có thể biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế.

Chìa khóa để giải quyết bài toán này nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất, Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.

TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, có một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công.

Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công.

Ngành logistics Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn từ sự biến động của kinh tế toàn cầu, đặc biệt là vấn đề đứt gãy chuỗi cung ứng, tăng chi phí vận tải và các rào cản về thuế carbon cũng như tiêu chuẩn Môi trường, Xã hội, Quản trị (ESG) của Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp chuyển đổi xanh, tái định vị và phát triển bền vững trong cuộc đua toàn cầu.

Các doanh nghiệp ngành logistics Việt Nam cần sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua các chính sách phát triển hạ tầng bền vững, tài chính xanh và quản trị phát thải. Ngành vận tải, đặc biệt là vận tải biển, đang là nguồn phát thải cao trong lĩnh vực logistics do mức tiêu thụ nhiên liệu lớn. Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã đặt yêu cầu chuyển đổi sang nhiên liệu ít phát thải, hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng về mức 0 vào năm 2050. Đây là cơ hội để Việt Nam xây dựng mô hình logistics xanh và bền vững.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam đạt 16%/năm, và năm 2023, Việt Nam đã đứng thứ 43 trong xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics và thuộc nhóm 5 nước dẫn đầu ASEAN. Phó Cục trưởng Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) Trần Thanh Hải cho rằng, logistics xanh không chỉ hướng tới mục tiêu phát triển bền vững mà còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí dài hạn trước biến động của giá dầu và chi phí vận tải. Đây cũng là tiêu chuẩn mới của các thị trường xuất khẩu, đặc biệt là khi EU đã triển khai cơ chế CBAM áp thuế hàng hóa có phát thải cao.

Tuy nhiên, hành trình xanh hóa logistics tại Việt Nam không hề dễ dàng khi nhận thức, thói quen và hạ tầng chưa thực sự đáp ứng tốt cho sự phát triển của phương tiện vận chuyển xanh. Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Phúc Khang Lưu Thị Thanh Mẫu cho rằng, cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đang đặt doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trước áp lực lớn trong việc xanh hóa chuỗi cung ứng.

Cần sự phối hợp từ nhiều bên để thúc đẩy logistics xanh. Chủ tịch Macstar Group Trần Tiến Dũng cho biết, từ năm 2023, Macstar Group đã đầu tư tàu lớn, thành lập nhóm vận tải thủy nội địa và ven biển, thử nghiệm kết nối tuyến Hải Phòng-Ninh Bình bằng tàu thủy để lưu thông. Điều này không chỉ giúp Macstar Group tiết kiệm chi phí, giảm thời gian và tăng sức chở đáng kể mà còn góp phần xây dựng hình ảnh xanh trong mắt đối tác toàn cầu.

Phó Chủ tịch Ủy ban Vận tải và Logistics thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Koen Soenens cho rằng, tại Việt Nam, hạ tầng logistics chưa đồng bộ, chính sách thiếu nhất quán và quy định chưa rõ ràng đang cản trở quá trình chuyển đổi xanh. Vì vậy, rất cần sự phối hợp, chung tay giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các bên liên quan để cùng nhau tạo ra một hệ sinh thái logistics bền vững.

Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công nhấn mạnh, phát triển logistics xanh trở thành lợi thế quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu. Đây còn là con đường sống còn, giúp doanh nghiệp logistics Việt Nam nâng cao sức cạnh tranh và tạo sức bật trong sự biến động bất định của nền kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh hiện nay, việc chuyển đổi sang mô hình logistics xanh không chỉ là một lựa chọn mà còn là một yêu cầu cấp thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự hỗ trợ từ Nhà nước thông qua các chính sách và chương trình hỗ trợ cụ thể. Các doanh nghiệp cũng cần tích cực đầu tư vào công nghệ và đổi mới để giảm thiểu tác động môi trường và tăng cường hiệu quả kinh doanh.

Với sự nỗ lực và quyết tâm của các bên liên quan, hy vọng rằng ngành logistics Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Liên minh châu Âu (EU) đã và đang là một trong những đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam. Việc đáp ứng các tiêu chuẩn của EU về môi trường, xã hội và quản trị sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.