Tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trên đang trở thành một vấn đề cấp thiết trong hệ thống y tế Việt Nam hiện nay. Một phần nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ văn hóa của người dân, khi họ có xu hướng tìm đến các bệnh viện tuyến trung ương để thực hiện các xét nghiệm, dẫn đến tình trạng ‘quá tải giả’ và tạo ra gánh nặng không cần thiết cho hệ thống y tế.

Trong bối cảnh hệ thống y tế đang đối mặt với nhiều thách thức, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng để hỗ trợ và tối ưu hóa quy trình thăm khám và chữa trị cho bệnh nhân. Các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành khẳng định rằng AI không nhằm mục đích thay thế con người, mà là một công cụ đắc lực giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị chính xác hơn, hướng tới mục tiêu cá thể hóa trong điều trị.

AI có khả năng giúp các bác sĩ tổng hợp, đúc kết và đưa ra những chẩn đoán, phác đồ điều trị chính xác hơn bằng cách phân tích dữ liệu lớn. Sức khỏe của một cá nhân không chỉ phụ thuộc vào bộ gene phức tạp mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các yếu tố như tinh thần, môi trường sống, chế độ ăn uống, căng thẳng, tình trạng bệnh… AI có thể giúp các bác sĩ đưa ra giải pháp tối ưu cho từng bệnh nhân.

Để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, các chuyên gia đề xuất tận dụng sức mạnh của công nghệ và AI nhằm nâng cao năng lực tuyến dưới. AI có thể giúp một bác sĩ mới ra trường hoặc các bác sĩ ở tuyến cơ sở cung cấp dịch vụ y tế chất lượng tốt hơn cho bệnh nhân.

Một tầm nhìn dài hạn và bền vững hơn là sử dụng AI để ‘chữa phần gốc’, tức là giúp người dân khỏe mạnh hơn và ít có nhu cầu đến bệnh viện hơn. AI có thể đóng vai trò then chốt trong việc theo dõi sức khỏe cá nhân, cung cấp các biện pháp chăm sóc phòng ngừa, đưa ra lời nhắc nhở và giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI vào y tế tại Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu. Thách thức lớn nhất hiện nay là nền tảng công nghệ còn yếu, đặc biệt là trong việc triển khai bệnh án điện tử và liên thông dữ liệu giữa các cơ sở y tế.

Để thành công, quá trình này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, các nhà khoa học, bệnh viện và doanh nghiệp. Đồng thời, cần có thời gian để thay đổi nhận thức của người dân, khuyến khích họ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và tin tưởng hơn vào hệ thống y tế cơ sở.

Diễn đàn Y tế Việt Nam (Vietnam Health Summit) 2025 với chủ đề ‘Dữ liệu lớn và Trí tuệ nhân tạo trong Chẩn đoán và Điều trị y khoa’ sẽ diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 21 và 22 tháng 7 năm 2025. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên diễn đàn được tổ chức với quy mô quốc tế, quy tụ hơn 30 diễn giả chuyên môn và khoảng 300 khách mời từ hơn 10 quốc gia trên thế giới. Thông tin chi tiết về sự kiện có thể được tìm thấy tại trang web của Diễn đàn Y tế Việt Nam.

Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang ngày càng mở ra nhiều tiềm năng to lớn cho ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, con đường ứng dụng và phát triển công nghệ trong lĩnh vực y tế vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Mới đây, trong một cuộc trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế tại Việt Nam.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang phải đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa để đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế được xem là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu dữ liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị thực sự hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và thay đổi một thói quen đã hình thành là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang được triển khai. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ đòi hỏi sự đầu tư về hạ tầng và công nghệ mà còn cần sự thay đổi trong thói quen làm việc của đội ngũ y tế.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chuyển giao công nghệ mà còn mở ra cơ hội học hỏi và phát triển cho đội ngũ y tế trong nước.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này. Với sự hợp tác và nỗ lực không ngừng, hy vọng rằng ngành y tế Việt Nam sẽ sớm bắt kịp với xu thế toàn cầu trong việc ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng dịch vụ và chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Một buổi tối tại Thung lũng Silicon đã trở thành tâm điểm của sự chú ý khi một nhóm phụ nữ quyền lực và giàu có tụ họp để thảo luận về một chủ đề nóng: tối ưu hóa khả năng sinh sản và tác động của công nghệ đối với thế hệ con cái của họ. Sự kiện này không chỉ thu hút sự quan tâm của giới truyền thông mà còn làm dấy lên cuộc tranh luận về vai trò của công nghệ trong việc định hình tương lai của con cái.

Trong số những người tham gia có Shivon Zilis, một giám đốc cấp cao tại Neuralink, công ty công nghệ chip não của Elon Musk. Câu chuyện cá nhân của cô, liên quan đến việc sinh con cho vị tỷ phú này, đã trở thành một phần của cuộc thảo luận rộng lớn hơn về khả năng sinh sản và công nghệ.

Một trong những công ty đang dẫn đầu trong lĩnh vực này là Orchid Health, một startup tại San Francisco. Họ chuyên về sàng lọc phôi thai ở cấp độ chưa từng có, với khả năng phát hiện hàng nghìn bệnh tiềm ẩn trong tương lai. Điều này cho phép các bậc cha mẹ tương lai có cái nhìn sâu sắc hơn về sức khỏe của con cái mình và đưa ra quyết định sáng suốt.

Công nghệ của Orchid Health vượt qua các xét nghiệm di truyền truyền thống, vốn chỉ tập trung vào các đột biến gene đơn lẻ hiếm gặp. Bằng cách giải trình tự toàn bộ bộ gene khổng lồ ba tỷ cặp bazơ từ chỉ 5 tế bào của phôi, công ty tuyên bố có thể sàng lọc hơn 1.200 tình trạng bệnh lý đơn gene. Hơn nữa, họ còn áp dụng một thuật toán độc quyền để tạo ra ‘điểm số rủi ro đa gene’, đo lường khuynh hướng di truyền của trẻ đối với các bệnh phức tạp.

Các ứng dụng của công nghệ này bao gồm khả năng giúp các bậc cha mẹ giảm thiểu rủi ro về các bệnh di truyền cho con cái. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những câu hỏi về đạo đức và ảnh hưởng lâu dài đối với xã hội. Một số nhà phê bình cho rằng hệ thống chấm điểm đa gene của công ty này có thể mở đường cho một hình thức ưu sinh học đương đại, nơi những người giàu có có thể tiếp cận các công nghệ để đảm bảo sức khỏe và trí thông minh vượt trội cho con cái mình.

Noor Siddiqui, sáng lập Orchid Health, cho biết mục tiêu của công ty là hỗ trợ những bậc cha mẹ tương lai muốn đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho con cái. Công ty nhấn mạnh rằng giải pháp của họ chỉ tập trung vào việc sàng lọc các khuyết tật trí tuệ và không đưa ra dự đoán hay can thiệp về trí thông minh.

Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia vẫn bày tỏ sự quan ngại về việc sàng lọc phôi thai thông qua phương pháp chấm điểm rủi ro đa gene. Họ đặt ra câu hỏi về độ chính xác và tác động lâu dài của công nghệ này đối với sự đa dạng di truyền và xã hội.

Trong bối cảnh sự phát triển nhanh chóng của công nghệ sinh sản và di truyền, việc các startup như Orchid Health xuất hiện được kỳ vọng sẽ giúp giảm chi phí và tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ này cho nhiều người hơn. Điều này có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong việc chăm sóc sức khỏe và tối ưu hóa khả năng sinh sản, nhưng cũng đòi hỏi một cuộc thảo luận rộng rãi và sâu sắc về các vấn đề đạo đức và xã hội liên quan.

Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển không ngừng, chăm sóc sức khỏe tinh thần đã trở thành một vấn đề cấp thiết trên toàn cầu. Tại Việt Nam, một công ty công nghệ đã tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), điện não đồ (EEG) và công nghệ não – máy (BCI) để đo sóng não, nhận diện trạng thái tinh thần và đưa ra các can thiệp cá nhân hóa. Sản phẩm nổi bật của công ty là Brain-Life Focus+, một thiết bị được nghiên cứu, phát triển và sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam, đạt chuẩn khoa học châu Âu với mức giá phổ cập.

Brain-Life Focus+ sử dụng hệ thống cảm biến tiên tiến EEG, fNIRS và PPG để ghi nhận dữ liệu về sóng điện não, lưu lượng máu não và nhịp tim. Những chỉ số này phản ánh trực tiếp các trạng thái quan trọng như tập trung, mệt mỏi, stress hay kiệt sức. Khác với các thiết bị đeo thông thường chỉ theo dõi nhịp tim hay giấc ngủ, Focus+ cho phép “đọc” hoạt động não bộ theo thời gian thực – một công nghệ trước đây chỉ có trong phòng thí nghiệm. Điều này cho phép người dùng có cái nhìn sâu sắc hơn về trạng thái tinh thần của mình và có thể điều chỉnh kịp thời.

Các giải pháp sức khỏe tinh thần hiện tại thường chỉ dừng lại ở việc theo dõi cơ bản hoặc cung cấp nội dung tĩnh. Chúng thiếu khả năng phản hồi theo thời gian thực và không thể đo lường chính xác các trạng thái tâm lý ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc và học tập. Brain-Life khắc phục hạn chế này bằng cách cung cấp can thiệp cá nhân hóa, giúp người dùng điều chỉnh, lấy lại sự tập trung, giảm stress hay tránh kiệt sức một cách kịp thời và hiệu quả. Với Brain-Life Focus+, người dùng có thể nhận được các gợi ý tức thì và cá nhân hóa như nghỉ ngắn, tập thở, nghe âm thanh thư giãn hoặc nhắc nhở thay đổi công việc.

Sứ mệnh của Brain-Life là đưa công nghệ chăm sóc sức khỏe tinh thần tiên tiến đến gần hơn với giáo viên, học sinh và người lao động tại Việt Nam, những người thường xuyên chịu áp lực cao nhưng ít có điều kiện tiếp cận dịch vụ chất lượng. Dữ liệu não bộ thu thập từ Focus+ được xử lý bằng hệ thống AI đa mô hình, phân tích trạng thái tinh thần của từng người dùng theo từng thời điểm. Công nghệ này được phát triển dựa trên hơn 10 năm nghiên cứu chuyên sâu trong thần kinh học, HCI và học máy, với các công trình được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín.

Phiên bản thử nghiệm của thiết bị đã được kiểm chứng tại các trường đại học ở Việt Nam, Anh và Mỹ, cho thấy độ chính xác trong việc phân biệt trạng thái tập trung, thư giãn, căng thẳng đạt trên 90%, tương đương với nhiều hệ thống EEG cao cấp. Điểm khác biệt lớn nhất của Brain-Life Focus+ là khả năng phổ cập công nghệ đắt đỏ này. Trong khi thiết bị EEG y tế có giá hàng nghìn USD, Focus+ chỉ có giá từ 150 – 200 USD, gọn nhẹ và dễ sử dụng.

Brain-Life đảm bảo chất lượng cao nhờ nền tảng khoa học vững chắc và tối ưu hóa thiết kế, sản xuất tại Việt Nam theo triết lý “Made in Vietnam – EU Quality – Global Impact”. Mọi dữ liệu người dùng đều được mã hóa đầu cuối và tuân thủ chuẩn GDPR (EU), đảm bảo quyền riêng tư. Tiến sĩ Vi Chí Thành, nhà sáng lập và CEO Brain-Life, là chuyên gia quốc tế với nhiều công trình nghiên cứu và bằng sáng chế. Anh quyết định rời châu Âu về Việt Nam khởi nghiệp vì tin rằng đây là thời điểm chín muồi để tạo ra tác động xã hội lớn, đưa khoa học ra đời sống và giúp người Việt làm chủ công nghệ trí tuệ.

Focus+ đã được thử nghiệm thành công tại trường học, doanh nghiệp, bệnh viện ở Việt Nam và quốc tế. Với học sinh, Focus+ giúp theo dõi và cải thiện sự tập trung. Với nhân viên văn phòng, thiết bị giúp nhận biết sớm dấu hiệu stress, mệt mỏi để chủ động điều chỉnh. Với người lớn tuổi, Focus+ hỗ trợ theo dõi nhận thức và nhắc nhở hoạt động tăng cường trí nhớ. Brain-Life không chỉ hướng tới thị trường Việt Nam mà còn đặt mục tiêu vươn ra châu Âu, Bắc Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á.

Với chiến lược “Made in Vietnam – EU quality – Global impact”, Brain-Life mong muốn Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực trí tuệ thần kinh, chứng minh khả năng của người Việt trên bản đồ công nghệ thế giới. Bằng cách ứng dụng công nghệ tiên tiến vào chăm sóc sức khỏe tinh thần, Brain-Life hy vọng mang lại một tương lai tốt đẹp hơn cho cộng đồng.

Trong nỗ lực không ngừng nghỉ để nâng cao chất lượng khám và điều trị bệnh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình đã và đang đẩy mạnh việc chuyển đổi số và phát triển kỹ thuật cao, chuyên sâu. Mục tiêu của bệnh viện là rút ngắn khoảng cách với các bệnh viện tuyến trên và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân về dịch vụ y tế chất lượng cao.

Một trong những bước tiến đáng kể của Bệnh viện Đa khoa Thái Bình là việc triển khai bệnh án điện tử từ ngày 1/7/2025. Việc này không chỉ giúp bệnh viện nâng cao hiệu quả công tác quản lý và khám chữa bệnh mà còn thể hiện nỗ lực của đơn vị trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động. Với bước đi này, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình đã trở thành một trong những đơn vị y tế tiên phong trên địa bàn tỉnh Thái Bình trong việc áp dụng công nghệ hiện đại vào công tác khám, chữa bệnh.

Trung tâm Tim mạch của bệnh viện cũng đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Các chuyên gia và bác sĩ tại đây đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật khó, bao gồm cả việc cấy máy tạo nhịp tim và thực hiện các thủ thuật phức tạp khác như bít dù thông liên nhĩ liên thất ống động mạch và các thủ thuật về mạch vành. Dự kiến trong thời gian tới, trung tâm sẽ tiếp tục mở rộng dịch vụ với kỹ thuật khoan mảng xơ vữa động mạch vành và đặt stent graft động mạch chủ, giúp đa dạng hóa các dịch vụ tim mạch và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của bệnh nhân.

Bệnh viện Đa khoa Thái Bình hiện đã được xếp cấp chuyên sâu về chuyên môn kỹ thuật và đã triển khai nhiều kỹ thuật cao, chuyên sâu khác. Một số kỹ thuật đáng chú ý bao gồm xạ trị điều biến liều cho bệnh nhân ung thư, phẫu thuật cố định cột sống bằng vít qua cuống, cắt ung thư vùng hàm mặt có nạo vét hạch và phẫu thuật tim hở. Việc triển khai các kỹ thuật mới và chuyên sâu này không chỉ giúp bệnh nhân được thụ hưởng dịch vụ cao ngay tại tỉnh mà còn giúp giảm bớt thời gian và chi phí điều trị cho người dân.

Hướng tới mục tiêu trở thành bệnh viện thông minh, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình đang tiếp tục đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nhân lực và chuẩn bị các điều kiện cần thiết. Với 10 mục tiêu chiến lược cho năm 2025, bệnh viện đặt mục tiêu hoàn thiện mô hình bệnh viện chuyên sâu, hiện đại, thông minh và duy trì mức xếp cấp chuyên sâu về chuyên môn kỹ thuật.

Chuyển đổi số và phát triển kỹ thuật cao, chuyên sâu đã mở ra nhiều cơ hội và là động lực để Bệnh viện Đa khoa Thái Bình cũng như các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh Thái Bình có thêm sự bứt phá trên lĩnh vực y tế. Với quyết tâm đổi mới và sáng tạo cùng với nguồn nội lực mạnh mẽ, Bệnh viện Đa khoa Thái Bình chắc chắn sẽ vươn lên mạnh mẽ và khẳng định vị thế trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho Nhân dân.