Thị trường bất động sản hiện nay đang đối mặt với những thách thức lớn khi giá đất tăng đột biến do điều chỉnh bảng giá đất. Việc áp dụng bảng giá đất mới đã dẫn đến mức giá đất tăng gấp hàng chục lần so với trước đây, tạo thêm gánh nặng lớn cho người dân và doanh nghiệp. Hội Môi giới bất động sản (VARS) cho biết, việc bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường được kỳ vọng sẽ giúp thị trường minh bạch hơn, hạn chế thất thu ngân sách và đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, việc áp dụng bảng giá đất mới quá gấp, chưa có lộ trình rõ ràng, đặc biệt ở các khu vực vùng ven – nơi đời sống kinh tế còn khó khăn, gây ‘sốc’ cho cả người dân và doanh nghiệp. Giá đất tăng cũng đồng nghĩa với các khoản thuế, phí liên quan đều tăng theo, tạo thêm gánh nặng lớn cho người dân và doanh nghiệp. Hơn nữa, việc áp dụng bảng giá đất mới quá gấp, chưa có lộ trình rõ ràng, đặc biệt ở các khu vực vùng ven – nơi đời sống kinh tế còn khó khăn, gây ‘sốc’ cho cả người dân và doanh nghiệp.

Trong bối cảnh này, VARS nhận thấy lượng giao dịch ‘sôi động’ trong giai đoạn cuối quý I/2025 đến giữa tháng 5/2025, sau đó đã ‘chững’ lại tại một số khu vực, một phần do đã thỏa mãn lực cầu hiện có, một phần do tâm lý quan sát, nghe ngóng tình hình sáp nhập, điều chỉnh giá đất. Bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho biết, hiện nay, các nhà đầu tư đang chuyển hướng quan tâm đến giá trị khai thác thực, thay vì chỉ kỳ vọng giá đất tăng.

‘Họ hướng đến các thị trường vùng ven đô thị lớn, với mức giá phù hợp hơn trên cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện. Người trẻ có nhu cầu thực thì chấp nhận mua xa trung tâm nếu có kết nối hạ tầng thuận tiện, ưu tiên dự án có tiện ích nội khu, không gian sống chất lượng’, bà Miền chia sẻ.

Dự báo về tình hình thị trường nửa cuối năm nay, Tổ nghiên cứu của VARS đánh giá rằng nguồn cung tiếp tục cải thiện với hàng loạt các dự án nhà ở thương mại đã triển khai sau khi được gỡ vướng thí điểm làm dự án nhà thương mại qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, được xác định giá đất tính tiền sử dụng đất. Tỷ trọng đóng góp của khu vực miền Nam có thể ‘bám sát’ khu vực miền Bắc trong nửa cuối năm nếu các dự án đang triển khai ra hàng đúng kế hoạch.

Xu hướng phân hóa nguồn cung theo doanh nghiệp cung ứng vẫn tiếp diễn nhưng sẽ có thêm sự trở lại của nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn. Tuy nhiên, tình trạng lệch pha cung – cầu tiếp tục khó có cơ hội được cải thiện, bởi các dự án sẽ tiếp tục mở bán với giá cao khi chi phí tiền sử dụng đất (chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu chi phí đầu tư phát triển dự án) tăng mạnh và chi phí đầu tư hạ tầng, tiện ích lớn.

Do đó, tốc độ hấp thụ tại một số đô thị lớn có thể chậm lại khi nguồn cung tăng theo hướng ngày càng ‘kén’ khách, chủ yếu là các sản phẩm hạng sang. Theo báo cáo của VARS, trong quý II/2025, thị trường ghi nhận khoảng 27.000 giao dịch thành công, nâng tỷ lệ hấp thụ lên 54%, tăng 9% so với quý trước.

Riêng với nguồn cung mới, tỷ lệ hấp thụ đạt 61%, tương đương hơn 22.000 giao dịch, gấp gần 2,5 lần quý trước. Phân khúc căn hộ chung cư tiếp tục dẫn dắt thị trường, chiếm hơn 56% tổng giao dịch, với tỷ lệ hấp thụ đạt 63%. Phân khúc thấp tầng đạt mức hấp thụ 60%.

Tính chung 6 tháng đầu năm, thị trường có khoảng 40.000 giao dịch, gấp đôi cùng kỳ 2024 và gấp hơn 5 lần so với 2023; tỷ lệ hấp thụ đạt 62%. Dù giá mở bán cao nhưng nhiều dự án vẫn có thanh khoản tốt nhờ nhu cầu thật từ nhóm khách hàng có tài chính mạnh, bao gồm cả người Việt và người nước ngoài.

Nhu cầu đầu tư cũng gia tăng nhờ kỳ vọng tăng giá và các chính sách tài chính ưu đãi. Đáng chú ý, thị trường sơ cấp ghi nhận tỷ lệ lớn giao dịch từ người mua bất động sản thứ 2 trở lên. Ngoài ra, các dự án ‘ăn theo’ đại đô thị và làn sóng sáp nhập cũng được hấp thụ tốt.

Giao dịch bắt đầu sôi động trở lại tại các tỉnh, thành phía Nam nhờ nguồn cung đa dạng và mức giá hợp lý. Cũng theo VARS, thị trường bất động sản nhà ở Việt Nam đang trong giai đoạn ổn định và phát triển sau khi kích hoạt chu kỳ mới, với những kết quả rõ nét về nguồn cung.

Trong quý II/2025, thị trường này ghi nhận hơn 36.000 sản phẩm mới, gấp 2,5 lần quý trước và tăng 90% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, tổng nguồn cung bất động sản nhà ở đạt 64.000 sản phẩm, tương đương 80% cả năm 2024.

Trong đó, có hơn 51.000 sản phẩm mới, còn lại là hàng tồn kho tiếp tục chào bán. Trong đó, nguồn cung tăng vọt nhờ hàng loạt dự án quy mô lớn được các chủ đầu tư đẩy nhanh tốc độ ra hàng, các dự án triển khai mới sau khi được tháo gỡ vướng mắc pháp lý và xác nhận tín hiệu phục hồi rõ nét của thị trường, đặc biệt, là sự trở lại của khu vực phía Nam.

Dù thị trường hồi phục, VARS cho rằng cơ cấu nguồn cung vẫn mất cân đối, đặc biệt tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng – những nơi có nhu cầu cao nhưng lại chủ yếu mở bán căn hộ cao cấp, hạng sang. Thị trường gần như vắng bóng căn hộ thương mại dưới 60 triệu đồng/m2.

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa kiến nghị đưa 616 khu đất với tổng diện tích gần 3.600 ha vào danh mục dự án thí điểm nhằm tăng nguồn cung nhà ở và cơ cấu lại thị trường. Động thái này được đưa ra trong bối cảnh thị trường bất động sản đang nỗ lực phục hồi và phát triển sau thời gian dài gặp khó khăn.

Trong số các khu đất được đề xuất, tại TP HCM (trước sáp nhập), HoREA đề xuất đưa 371 khu đất với tổng diện tích hơn 2.000 ha vào danh mục thí điểm. Tại tỉnh Bình Dương (cũ), hiệp hội kiến nghị bổ sung 245 khu đất với tổng diện tích 1.592 ha. Việc này nhằm góp phần tăng nguồn cung nhà ở, cơ cấu lại thị trường và kéo giảm giá nhà, từ đó hỗ trợ người dân có nhu cầu ở thực có thể tiếp cận được với nhà ở.

Nghị quyết 171 của Quốc hội cho phép thí điểm dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, kể cả đất không phải là đất ở. Quy định này mở ra cơ hội cho các chủ đầu tư có thể triển khai dự án nhà ở thương mại trên các khu đất không sử dụng mục đích đất ở, từ đó tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường.

Hiệp hội đánh giá thị trường bất động sản TP HCM 6 tháng đầu năm ghi nhận đà phục hồi với mức tăng trưởng dương 9,1% so với cuối năm 2024. Dù thị trường có dấu hiệu phục hồi nhưng cơ cấu nguồn cung vẫn mất cân đối nghiêm trọng khi toàn bộ dự án mở bán là phân khúc cao cấp, không có sản phẩm trung cấp hoặc giá rẻ. Điều này dẫn đến tình trạng người dân có nhu cầu ở thực nhưng khó tiếp cận với nhà ở giá rẻ.

Do đó, HoREA cho rằng việc đẩy nhanh các dự án thí điểm và gỡ vướng cho quỹ đất sẽ giúp tăng nguồn cung, đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ở thực và hỗ trợ thị trường phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Việc đa dạng hóa sản phẩm và tăng cường nguồn cung nhà ở giá rẻ sẽ giúp cơ cấu lại thị trường và kéo giảm giá nhà, từ đó hỗ trợ người dân có nhu cầu ở thực có thể tiếp cận được với nhà ở.

HoREA tin rằng, với việc triển khai các dự án thí điểm và gỡ vướng cho quỹ đất, thị trường bất động sản sẽ có cơ hội phục hồi và phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu ở thực của người dân và đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế.

Sở Xây dựng TP.HCM vừa tiến hành rà soát quy hoạch xây dựng đối với 442 khu đất dự kiến thực hiện dự án nhà ở thương mại theo cơ chế thí điểm. Việc này được thực hiện sau khi Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Sở Xây dựng có ý kiến về các nội dung liên quan đến quy hoạch xây dựng của 442 vị trí, khu đất dự kiến phát triển nhà ở thương mại.

Theo đó, Sở Xây dựng đã xem xét và có ý kiến về sự phù hợp của các khu đất với đồ án quy hoạch chung và đồ án quy hoạch chi tiết 1/2000; sự phù hợp với định hướng chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của TP.HCM được phê duyệt; kết nối giao thông, hạ tầng…

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 75/2025 quy định chi tiết thi hành Nghị quyết 171 về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 1-4-2025, cho phép doanh nghiệp đăng ký khu đất làm dự án nhà ở.

Các địa phương có nhiều vị trí, khu đất phát triển nhà ở thương mại nhất gồm Thủ Đức (133 vị trí, khu đất), Bình Chánh (57 vị trí, khu đất), Nhà Bè (37 vị trí, khu đất), quận 12 (33 vị trí, khu đất), Hóc Môn (26 vị trí, khu đất), quận 7 (25 vị trí, khu đất), quận 8 (23 vị trí, khu đất)…

Để thực hiện dự án thí điểm, doanh nghiệp có nhu cầu gửi 1 bộ hồ sơ theo quy định kèm trích lục bản đồ hoặc sơ đồ vị trí, khu đất đề xuất thực hiện dự án thí điểm. Cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh sẽ rà soát, đánh giá điều kiện, tiêu chí của các khu đất được đề xuất thực hiện dự án thí điểm và trình UBND cấp tỉnh.

Sau khi HĐND cấp tỉnh thông qua danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm, UBND cấp tỉnh sẽ công bố danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm và thông báo về việc chấp thuận cho doanh nghiệp bất động sản được thực hiện dự án thí điểm.

Quá trình rà soát và đánh giá các khu đất dự kiến thực hiện dự án nhà ở thương mại theo cơ chế thí điểm đang được các cơ quan chức năng tích cực triển khai. Việc này nhằm đảm bảo rằng các dự án nhà ở thương mại được thực hiện đúng quy hoạch, kế hoạch và phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Trước những thay đổi trong quy định pháp luật về đất đai và nhà ở, các doanh nghiệp bất động sản cần nắm rõ và tuân thủ các quy định để đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của mình. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo rằng các dự án nhà ở thương mại được thực hiện minh bạch, hiệu quả.