Sáng kiến hòa bình do cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn đầu đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, đặc biệt khi nó có thể liên quan đến việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng của Nga. Thông tin này được tờ Politico của Mỹ đưa ra, gây ra nhiều đồn đoán và lo ngại về tác động tiềm tàng của động thái này lên cục diện quan hệ giữa Nga và phương Tây, trong bối cảnh xung đột tại Ukraine vẫn còn tiếp diễn.

Việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga có thể làm thay đổi đáng kể cục diện quan hệ giữa Nga và phương Tây. Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát vào năm 2022, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt sâu rộng đối với Nga, tập trung chủ yếu vào ngành năng lượng nhằm làm tê liệt nền kinh tế và cô lập Moscow về mặt chính trị. Lệnh trừng phạt này đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Nga, nhưng đồng thời cũng gây ra những tác động tiêu cực đến chính các nước áp đặt lệnh trừng phạt, đặc biệt trong vấn đề cung ứng năng lượng.

Giới chức Đông Âu tỏ ra lo ngại về những đồn đoán liên quan đến việc quay trở lại sử dụng năng lượng của Nga và sự thiếu rõ ràng trong lập trường của Mỹ. Sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga trong quá khứ đã gây ra nhiều tranh cãi và thách thức cho các quốc gia châu Âu trong việc đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Liên minh châu Âu (EU) đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga, mặc dù Nga vẫn đang chiếm 17,5% lượng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu vào EU.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã đề xuất loại bỏ hoàn toàn lượng khí đốt nhập khẩu còn lại từ Nga vào cuối năm 2027, nhưng kế hoạch này vấp phải sự chỉ trích từ một số quốc gia thành viên EU. Một số quốc gia, đặc biệt là những quốc gia phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga, tỏ ra ngần ngại với kế hoạch này do lo ngại về giá cả và đảm bảo cung ứng năng lượng.

EU đã đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng LNG và tăng cường nhập khẩu khí đốt từ Mỹ, nhưng năng lượng của Nga vẫn có sức hút mạnh do giá cả phải chăng hơn. Một số chính trị gia Đức bày tỏ sẵn sàng nối lại hoạt động nhập khẩu khí đốt từ Nga để phục hồi ngành công nghiệp trong nước. Họ cho rằng, việc đa dạng hóa nguồn cung năng lượng là cần thiết, nhưng cũng không thể bỏ qua lợi ích kinh tế mà Nga mang lại.

Nga vẫn khẳng định là nhà cung cấp năng lượng đáng tin cậy và lên án các hạn chế của phương Tây là bất hợp pháp. Moscow tin rằng, họ có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng cho châu Âu và thế giới. Trong khi đó, các chuyên gia nhận định, bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ngành năng lượng Nga cũng cần phải có sự tham gia và đồng thuận của nhiều bên liên quan, bao gồm cả Ukraine và các nước thành viên EU.

Những diễn biến gần đây cho thấy, vấn đề năng lượng đang trở thành một yếu tố then chốt trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, cũng như trong mối quan hệ giữa Nga và phương Tây. Trong bối cảnh này, các bên cần phải có những bước đi thận trọng và linh hoạt để đảm bảo lợi ích của mình, đồng thời duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đang nỗ lực nối lại các cuộc đàm phán với Nga, đồng thời đề nghị tổ chức thêm một vòng đàm phán vào tuần tới. Phát biểu này được ông Zelensky đưa ra trong bối cảnh tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga đang diễn biến phức tạp và các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine ngày càng gia tăng.

Trong bài phát biểu vào tối ngày 19-7, ông Zelensky thông báo rằng ông Rustem Umerov, người vừa được bổ nhiệm làm Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, đã đề nghị phía Nga tổ chức cuộc gặp vào tuần tới. Tuy nhiên, theo nguồn tin của hãng thông tấn TASS, vẫn chưa có ngày cụ thể được ấn định cho cuộc gặp này.

Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine sẵn sàng tham gia vào các cuộc đàm phán ở cấp lãnh đạo và cần đẩy nhanh tiến trình đàm phán để xúc tiến những bước đi khẩn cấp nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn. Không chỉ vậy, ông Zelensky cũng bày tỏ sẵn sàng gặp trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin để đảm bảo hòa bình lâu dài cho Ukraine.

Cuộc đối thoại giữa Ukraine và Nga về việc trao đổi tù binh vẫn đang tiếp diễn, theo ông Zelensky. Đội ngũ của ông đang làm việc để tiến hành một cuộc trao đổi tiếp theo, dựa trên các thỏa thuận đã đạt được trong cuộc gặp trước đó tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước đó, Tổng thống Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã có cuộc điện đàm về việc nối lại đàm phán hòa bình Ukraine – Nga tại Istanbul. Ukraine và Nga từng tổ chức hai vòng đàm phán song phương trong năm nay tại Istanbul, nhưng các cuộc đàm phán sau đó đã bị đình trệ.

Đợt tấn công của Nga vào Ukraine trong đêm ngày 18-7 và 19-7 đã khiến 10 khu vực của Ukraine bị tấn công, bao gồm một số thành phố lớn. Theo Không quân Ukraine, Nga đã sử dụng 344 máy bay không người lái, 12 tên lửa đạn đạo Iskander-M/KN-23, 8 tên lửa hành trình Iskander-K và 15 tên lửa hành trình Kh-101. Lực lượng phòng không Ukraine đã bắn hạ 208 vũ khí trên không của Nga.

Nguồn: TASS

Ngày 19/7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng kêu gọi nối lại các cuộc đàm phán với Nga nhằm đảm bảo một nền hòa bình bền vững cho đất nước. Ông Zelensky cho biết rằng Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia và Quốc phòng, Rusten Umerov, đã đề xuất tổ chức một cuộc gặp với phía Nga vào tuần tới để đẩy nhanh tiến trình đàm phán.

Không chỉ vậy, Tổng thống Zelensky cũng yêu cầu Nga thực hiện các bước cần thiết để đạt được lệnh ngừng bắn, bao gồm việc trao đổi tù binh, hồi hương trẻ em Ukraine, chấm dứt các cuộc tập kích và tổ chức một cuộc gặp cấp lãnh đạo. Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine đang tích cực thực hiện các thỏa thuận đã đạt được trong cuộc gặp trước tại Istanbul và đang chuẩn bị cho một đợt trao đổi tù binh tiếp theo.

Phát biểu của Tổng thống Zelensky xuất hiện một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan dường như đã thảo luận về việc nối lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Moskva và Kiev tại Istanbul. Tuy nhiên, giới chức Nga chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về phát biểu của Tổng thống Ukraine.

Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên hai bên đề cập đến khả năng nối lại đàm phán. Trước đó, vào tháng 5 và tháng 6, hai nước đã tiến hành hai vòng đàm phán song phương tại Istanbul nhưng chưa đạt được bất kỳ bước tiến quan trọng nào.

Trong bối cảnh hiện nay, Nga gần đây đã gia tăng hoạt động tấn công trên nhiều hướng ở Ukraine, trong đó có mặt trận mới tại Sumy và đang tìm cách áp sát thành phố thủ phủ tỉnh này. Quân đội Nga cũng liên tiếp tiến hành các cuộc tập kích quy mô lớn bằng tên lửa, máy bay không người lái vào các mục tiêu trọng yếu ở hậu phương Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, ngày 10/7, khẳng định Nga vẫn muốn đạt được các mục tiêu tại Ukraine bằng biện pháp chính trị, ngoại giao hòa bình. Tuy nhiên, ông Peskov cũng cảnh báo rằng tình hình trên chiến trường đang thay đổi từng ngày và Nga vẫn tiếp tục thúc đẩy đà tiến công.