Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực triển khai các biện pháp để đẩy mạnh sự phát triển của mạng 5G trên toàn quốc. Mục tiêu đặt ra là phấn đấu để 90% dân số có thể tiếp cận dịch vụ này vào cuối năm nay. Theo báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm của Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện tại chỉ có khoảng 26% dân số có khả năng tiếp cận dịch vụ 5G.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Bộ Khoa học và Công nghệ đã triển khai nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của mạng 5G. Một trong những biện pháp quan trọng là triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G. Bộ cũng đã đưa ra cơ chế hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp nhằm khuyến khích họ đầu tư vào phát triển mạng 5G.

Nghị quyết số 193 của Quốc hội đã cho phép thí điểm hỗ trợ kinh phí phát triển 5G. Theo đó, nhà mạng sẽ được hỗ trợ 15% chi phí thiết bị nếu triển khai thêm 20.000 trạm trước ngày 31/12/2025. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đặt mục tiêu triển khai số trạm 5G đạt tối thiểu bằng 50% số trạm 4G trong năm 2025. Dự kiến đến hết năm 2025, số trạm 5G có thể đạt hơn 68.000, tương đương 57,5% số trạm 4G hiện nay và phủ sóng tới 90% dân số.

Sự phát triển của mạng 5G cũng giúp tốc độ Internet di động tại Việt Nam tăng mạnh. Cụ thể, tốc độ Internet di động đã tăng từ 71 Mbps lên 146 Mbps. Điều này cũng giúp cải thiện thứ hạng của Việt Nam trên bảng xếp hạng thế giới về tốc độ Internet di động. Speedtest Global Index là một trong những nguồn dữ liệu quan trọng về tốc độ Internet di động trên toàn thế giới.

Các nhà mạng như Viettel và MobiFone đang tích cực triển khai mạng 5G. Họ đặt mục tiêu phủ sóng 5G toàn quốc và cung cấp dịch vụ cho người dân ở nông thôn. Điều này sẽ giúp giảm khoảng cách về tiếp cận dịch vụ viễn thông giữa thành thị và nông thôn.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh hạ tầng số là hạ tầng chiến lược tại Việt Nam, quan trọng sánh ngang giao thông và điện, để phục vụ cho chuyển đổi số. Điều này thể hiện sự quan tâm của Chính phủ đối với việc phát triển hạ tầng số và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Công nghệ 5G có tiềm năng đóng góp tới 130 tỷ USD cho nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương vào năm 2030, theo một nghiên cứu gần đây của Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu (LKYSPP). Tuy nhiên, mức độ ứng dụng 5G trong khu vực ASEAN hiện còn chênh lệch lớn. Trong khi Singapore đã đạt mức ứng dụng 5G lên tới 48,3%, một số quốc gia thành viên ASEAN khác chỉ mới đạt dưới 1%. Các nhà nghiên cứu cho rằng nếu không có hành động phối hợp kịp thời, những chênh lệch này có thể làm sâu sắc thêm khoảng cách số và làm suy yếu năng lực cạnh tranh khu vực, khiến ASEAN bị tụt lại phía sau trong cuộc đua chuyển đổi số toàn cầu.

Giáo sư Vũ Minh Khương, Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore, nhận định rằng sự hội tụ giữa 5G và trí tuệ nhân tạo (AI) chính là hạ tầng cho đổi mới sáng tạo, thúc đẩy các lĩnh vực như sản xuất thông minh, nông nghiệp chính xác, và giao thông tự hành. Dựa trên các cuộc phỏng vấn chuyên sâu và khảo sát với hơn 400 chuyên gia đến từ 8 quốc gia ASEAN, nghiên cứu của LKYSPP chỉ ra rằng các chính phủ cần nhìn nhận 5G như một hạ tầng chiến lược cho AI, chứ không đơn thuần là nâng cấp viễn thông. Đồng thời, cần khẩn trương thu hẹp khoảng cách kỹ năng đang cản trở doanh nghiệp áp dụng công nghệ.

Để đảm bảo tương lai số của ASEAN, báo cáo đề xuất 5 ưu tiên chiến lược: Xây dựng các chiến lược phát triển 5G-AI quốc gia với lộ trình rõ ràng đến năm 2030; thành lập cơ quan điều phối có quyền hạn thực sự tại các quốc gia thành viên ASEAN; triển khai các chính sách bao trùm, tiên tiến nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và đổi mới; phát triển hệ sinh thái AI thông qua hợp tác công – tư; triển khai các cơ chế giám sát mạnh mẽ để theo dõi tiến độ và cho phép điều chỉnh lộ trình. Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu đã thực hiện nghiên cứu này để giúp các quốc gia ASEAN nắm bắt cơ hội từ công nghệ 5G và AI.

Tại Việt Nam, các nhà mạng viễn thông hiện chưa đầu tư đúng mức cho 5G. Giáo sư Vũ Minh Khương cho rằng Chính phủ cần chủ động điều phối giống như cách Singapore đang làm bằng cách kết nối các bên: nhà cung cấp công nghệ quốc tế, doanh nghiệp trong nước, người dùng và các quỹ tài trợ. Sự kết hợp giữa 5G và AI sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho trải nghiệm kết nối thông minh, góp phần định hình lại các ngành công nghiệp trong tương lai.

Chính vì vậy, khi nói đến năng lực cạnh tranh của AI, không thể bỏ qua vai trò chiến lược của mạng 5G. Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu để tìm hiểu thêm về các chiến lược và đề xuất nhằm phát triển 5G và AI tại khu vực ASEAN.