Thành ủy Hà Nội đang nỗ lực xây dựng văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2025-2030 một cách công phu, chất lượng và xứng tầm. Mục tiêu trước mắt là hoàn thiện văn kiện trong tháng 7-2025 để gửi xin ý kiến các cơ quan trung ương.

Phát huy trí tuệ của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, ngày 15-7, Báo Hà Nội mới đã chính thức công bố toàn văn Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVII trình Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2025-2030 trên cả báo in và báo điện tử để lấy ý kiến nhân dân.

Dự thảo Báo cáo chính trị gồm phần nội dung chính dài chưa đầy 39 trang (gần 30.500 chữ); đi kèm là 4 phụ lục nêu số liệu, nội dung chi tiết về “Kết quả thực hiện các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội”, “Những chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2030”, “Nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thực hiện các mục tiêu chủ yếu đến năm 2030 và sau năm 2030” và “Dự kiến các công trình, dự án trọng điểm tập trung ưu tiên đầu tư giai đoạn 2025-2030”.

Báo cáo gồm 3 phần. Trong đó, phần một dài gần 15 trang “Đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ thành phố (2020-2025) và thành tựu, tiềm lực, vị thế, uy tín của thủ đô sau 40 năm đổi mới”. Đáng chú ý trong phần này, Báo cáo dành thời lượng lớn đi sâu phân tích 8 hạn chế và nguyên nhân, rút ra 5 bài học kinh nghiệm. Phần hai hơn 6 trang nêu “Quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu, khâu đột phá phát triển Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn mới”. Đây là phần có nhiều điểm mới nhất, ngoài bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước, 5 quan điểm, mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, 3 khâu đột phá, 5 nhiệm vụ trọng tâm…, lần đầu tiên một báo cáo chính trị xác định “Năm lĩnh vực ưu tiên cần tập trung thực hiện” trong nhiệm kỳ mới. Phần 3 “Những giải pháp trọng tâm” chiếm dung lượng lớn nhất nêu 8 nhóm giải pháp, trong đó toát lên tinh thần cụ thể hóa “Bộ tứ trụ cột” ở Thủ đô.

Ngay sau khi công bố công khai để lấy ý kiến đóng góp của nhân dân, Dự thảo Báo cáo chính trị đã được nhiều chuyên gia, nhà khoa học ghi nhận, đánh giá cao. PGS.TS Trần Viết Lưu, nguyên Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ban Tuyên giáo Trung ương – người có nhiều năm phụ trách theo dõi địa bàn Hà Nội, đánh giá: “Bản dự thảo cơ bản đã hội đủ các yếu tố trí tuệ, tâm huyết, ý chí, khát vọng phát triển, đủ tầm vóc soi đường, cổ vũ Đảng bộ, chính quyền, nhân dân, các lực lượng vũ trang vững bước gương mẫu đi đầu trên con đường đổi mới”.

Ngày 18-7, tham gia hội nghị lấy ý kiến do Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội tổ chức, GS.TS Lê Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, dự thảo đã được xây dựng công phu, bố cục rõ ràng, khoa học, nội dung bao quát và phong phú; thể hiện được tầm vóc của một trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của cả nước, hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô “văn hiến – văn minh – hiện đại”, khẳng định vai trò đầu tàu quốc gia, động lực vùng đồng bằng sông Hồng.

Có được kết quả bước đầu trên đây, Ban Thường vụ Thành ủy, Tiểu ban Văn kiện, đặc biệt là Tổ Biên tập, Tổng hợp và Xây dựng văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố đã trải qua hàng trăm giờ làm việc miệt mài, qua nhiều vòng lấy ý kiến, tiếp thu, hoàn chỉnh với hàng chục phiên bản, với sự đóng góp của các cấp, các ngành, cùng đông đảo đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học được tham vấn ý kiến.

Với tinh thần cầu thị và mục tiêu phát huy trí tuệ của toàn Đảng bộ và các tầng lớp nhân dân, nhất là đội ngũ trí thức, các chuyên gia, nhà khoa học, Ban Thường vụ Thành ủy đã và đang tiếp tục triển khai đợt lấy ý kiến rộng khắp từ ngày 15 đến ngày 30-7-2025. Hội nghị lấy ý kiến góp ý của đại diện chức sắc tôn giáo, văn nghệ sĩ, các nhà khoa học, bí thư đảng ủy, hiệu trưởng, chủ tịch hội đồng các trường đại học, cao đẳng, học viện trên địa bàn thành phố vào Dự thảo văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố, nhiệm kỳ 2025-2030 được tổ chức ngày 18-7 vừa qua cho thấy, nhiều góc nhìn mới, đề xuất mới vẫn có thể giúp cho Dự thảo Báo cáo chính trị hoàn thiện hơn, có chất lượng cao hơn nữa.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, Tổ trưởng Tổ Biên tập, Tổng hợp và Xây dựng Văn kiện Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố khẳng định, mục tiêu của Thành ủy Hà Nội là xây dựng văn kiện bảo đảm chất lượng và yêu cầu đặt ra, xứng đáng là văn kiện của Đảng bộ Thủ đô – đảng bộ lớn nhất cả nước. Thành phố xác định văn kiện không chỉ để dùng trong hệ thống chính trị, mà phải mang hơi thở của cuộc sống, thể hiện được nguyện vọng, mong muốn của người dân và doanh nghiệp; tạo ra nguồn động lực, có tính hiệu triệu, truyền cảm hứng.

Dự kiến, Đại hội Đảng bộ thành phố diễn ra vào giữa tháng 10-2025. Khoảng giữa tháng 8-2025, Bộ Chính trị sẽ làm việc và duyệt Đại hội Đảng bộ thành phố, trong đó có văn kiện Đại hội.

GS.TS Hoàng Văn Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân: Hà Nội cần tập trung vào hai đột phá về thể chế quản trị. Luật Thủ đô và các khuôn khổ pháp lý mới sửa đổi đã trao quyền rất lớn cho Hà Nội trong việc tự quyết, tự khai thác nguồn lực phát triển. Vì vậy, theo tôi, Hà Nội cần tập trung vào hai đột phá về thể chế quản trị.

Thứ nhất, cần tiên phong xây dựng bộ máy và đội ngũ cán bộ của Nhà nước kiến tạo. Bộ máy cần được tổ chức theo hướng lấy kết quả đầu ra làm tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động, năng lực cán bộ. Cơ chế này buộc cán bộ, cơ quan quản lý nhà nước phải chủ động lắng nghe, đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp, thay vì làm việc theo lối hành chính, thụ động như trước đây.

Thứ hai, Hà Nội cần đi đầu trong quản trị đô thị thông minh. Đây là bước đột phá quan trọng, thể hiện hướng đi đúng trong chuyển đổi số và quản trị thông minh, bao gồm cả đô thị thông minh, xã hội số và lựa chọn thông minh. Chỉ khi đó, Hà Nội mới thực sự tiệm cận mục tiêu trở thành “Thủ đô văn minh, hiện đại”.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam: Phải có các giải pháp thông minh, vượt trội. Mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới là thách thức lớn với cả nước và càng gay gắt hơn với Hà Nội, khi thành phố không chỉ phải đạt con số tăng trưởng mà còn cần bảo đảm chất lượng tăng trưởng.

Muốn vậy, Hà Nội phải triệt để giải quyết các ách tắc cũ, đồng thời thu hút đủ nguồn lực, tạo ra động lực mới, khác thường và đặc biệt là cần các giải pháp thông minh, vượt trội trong ứng xử chiến lược, cùng với nỗ lực phi thường từ hệ thống chính trị và người dân.

Nhưng trong dự thảo Báo cáo chính trị, dường như Hà Nội chưa cho thấy rõ sự khác biệt trong mục tiêu tăng trưởng là ở đâu – hay ở chất lượng tăng trưởng so với các địa phương khác. Xét “thuần” tốc độ, dường như tăng trưởng cao của Hà Nội vẫn dựa chủ yếu vào việc tăng vốn đầu tư. Như thế, liệu có thể tạo đột biến về tốc độ tăng trưởng kinh tế không? Thành phố có gì khác biệt – đột biến về nguồn lực – động lực và phương thức phát triển?

PGS.TS Hoàng Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng Hà Nội: Phát triển theo mô hình đại đô thị vùng. Sau khi bỏ cấp quận, cấp xã trở thành cấp chính quyền, nhưng lại thiếu công cụ tổ chức quản lý vùng chức năng, trong khi năng lực quản trị đa ngành còn hạn chế. Cách quản lý hiện tại vẫn theo mô hình “đơn tuyến”, từ thành phố xuống phường, xã, thiếu cơ chế điều phối ngang cấp và liên ngành.

Theo tôi, Hà Nội cần định hướng phát triển theo mô hình đại đô thị vùng, với cấu trúc liên kết chặt chẽ giữa trung tâm và các đô thị vệ tinh. Mô hình này có thể học hỏi từ các kinh nghiệm quốc tế như Grand Paris (Pháp) hay Tokyo Metropolitan Region (Nhật Bản). Đi kèm với mô hình mới, Hà Nội cần xây dựng “quy hoạch vùng chức năng đô thị mở rộng”, thay thế vai trò của quy hoạch hành chính truyền thống.

Ngoài ra, cần chuyển dịch mô hình quản trị từ hình thức chính quyền tập quyền truyền thống sang mô hình quản trị mạng lưới nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý đa tầng, đa tác nhân và thích ứng với các thách thức phức hợp của đô thị hiện đại.