Một công ty khởi nghiệp tại California, Marathon Fusion, đang nỗ lực biến đổi thủy ngân thành vàng thông qua công nghệ phản ứng tổng hợp hạt nhân. Ý tưởng táo bạo này đã thu hút sự chú ý của nhiều người, mặc dù việc sản xuất vàng bằng phương pháp này vẫn còn là một thách thức lớn và nhiều câu hỏi về tính khả thi vẫn chưa được trả lời.

Các nhà khoa học đã chứng minh khả năng biến đổi một nguyên tố này thành nguyên tố khác thông qua các thiết bị như máy gia tốc và máy va chạm hạt nhân. Quá trình này liên quan đến việc sử dụng các hạt neutron để thay đổi cấu trúc nguyên tử của một nguyên tố, từ đó tạo ra một nguyên tố mới. Tuy nhiên, việc sản xuất vàng bằng phương pháp này có chi phí rất lớn và lượng vàng thu được lại cực kỳ ít ỏi, khiến cho nó không trở thành một giải pháp thực tế.

Marathon Fusion đang phát triển một ý tưởng mới để biến thủy ngân thành vàng. Họ sử dụng lò phản ứng tổng hợp hạt nhân để tạo ra các hạt neutron, làm cho một loại thủy ngân biến đổi thành ‘thủy ngân-197’, và sau đó tự phân rã thành ‘vàng-197’ – một dạng vàng bền vững. Theo ước tính của các nhà sáng lập công ty, một gigawatt điện nhiệt hạch có thể tạo ra đến 5.000 kg vàng/năm, tương đương với lượng vàng trị giá 550 triệu USD/năm trên mỗi GW năng lượng nhiệt hạch.

Để quá trình này thành công, điều quan trọng nhất là phải có đủ năng lượng từ các hạt neutron để khởi động chuỗi biến đổi của thủy ngân. Nếu làm được vậy, đây thực sự là một ý tưởng rất hứa hẹn. Tuy nhiên, để biến đổi thủy ngân thành vàng, chúng ta cần những hạt neutron có năng lượng rất cao, cụ thể là trên 6 triệu volt. Marathon Fusion đã dùng một mô hình máy tính để mô phỏng lại cách phản ứng hạt nhân diễn ra và những gì sẽ xảy ra sau đó.

Một trong những thách thức lớn nhất mà công ty đang phải đối mặt là việc kiểm tra độ chính xác của mô hình máy tính với một lò phản ứng hạt nhân thực tế. Các nhà khoa học còn phải đối mặt với nhiều thử thách lớn để biến lò phản ứng tổng hợp hạt nhân thành hiện thực và đưa vào sử dụng rộng rãi. Ngay cả những dự án tiên tiến nhất, như JET ở Anh, cũng chỉ mới tạo ra được một lượng năng lượng rất nhỏ.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu tại Anh đã tìm ra một cách mới để làm giảm kích thước của lò phản ứng. Họ làm điều này bằng cách thay đổi phương pháp xử lý khí thải nóng (gọi là plasma). Một mẫu thử nghiệm của lò phản ứng tổng hợp kiểu mới này, có tên là STEP, được kỳ vọng sẽ hoàn thành vào năm 2040.

Về mặt lý thuyết, việc tạo ra vàng từ thủy ngân trong lò phản ứng tổng hợp là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, cho đến khi những lò phản ứng này được xây dựng và đi vào hoạt động thực tế, những gì công ty Marathon Fusion đang nghiên cứu vẫn chỉ là dự đoán và chưa được kiểm chứng.

Hơn nữa, vàng được sản xuất bằng phương pháp này ban đầu sẽ bị nhiễm phóng xạ. Điều này có nghĩa là nó sẽ được xem là chất thải phóng xạ và cần được xử lý cẩn thận trong một thời gian dài sau khi tạo ra. Dù việc xử lý vàng phóng xạ thành vàng nguyên chất là một thách thức lớn, nhưng điều này có thể sẽ không làm nản lòng các nhà đầu tư dài hạn.

Bài viết của Science Magazine về ý tưởng tạo ra vàng từ thủy ngân trong lò phản ứng tổng hợp.

Hiện tại, ý tưởng này vẫn là một đề xuất đầy hứa hẹn trên giấy tờ, nhưng tương lai của công nghệ này vẫn còn rất nhiều thách thức và câu hỏi cần được trả lời. Chúng ta sẽ cần phải chờ đợi và theo dõi sự phát triển của công nghệ này trong thời gian tới.

Tập đoàn Điện lực Hàn Quốc (KEPCO) đang coi Việt Nam là thị trường chiến lược tại khu vực ASEAN để mở rộng đầu tư vào các dự án năng lượng. Bên cạnh đó, tập đoàn này cũng giới thiệu các công nghệ tiên tiến tại Triển lãm Điện – Năng lượng ELECS Vietnam 2025. Mục đích là tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng.

Trong triển lãm này, KEPCO đã kết nối với hơn 50 doanh nghiệp năng lượng hàng đầu của Hàn Quốc. Họ giới thiệu các sản phẩm và giải pháp năng lượng hiện đại, tiên tiến. Những công nghệ được giới thiệu bao gồm thiết bị điện trung và cao thế, tủ điện kỹ thuật số, hệ thống năng lượng mặt trời lai (hybrid solar), hệ thống lưu trữ năng lượng và lưới điện tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI).

KEPCO cũng tổ chức một buổi tọa đàm về hợp tác giữa các doanh nghiệp vừa và nhỏ Hàn Quốc và Việt Nam trong lĩnh vực điện hạt nhân. Sự kiện này diễn ra với sự phối hợp của Hiệp hội Hợp tác Quốc tế Năng lượng Hạt nhân Hàn Quốc (KNA). Tại buổi làm việc, các bên đã chia sẻ kinh nghiệm của Hàn Quốc trong việc xây dựng, vận hành và phát triển chuỗi cung ứng điện hạt nhân. Hơn nữa, đây cũng là dịp để mở ra những cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào các dự án điện hạt nhân trong tương lai.

Ông Yoo Dong-hee, Phó chủ tịch Khối Phát triển Hệ sinh thái Năng lượng của KEPCO, nhấn mạnh rằng thành công của tập đoàn trong việc cung cấp điện ổn định và phát triển hạ tầng năng lượng bắt nguồn từ nền tảng công nghệ tiên tiến và hệ sinh thái doanh nghiệp vừa và nhỏ mạnh mẽ tại Hàn Quốc.

Trước bối cảnh nhu cầu năng lượng của Việt Nam đang tăng cao, KEPCO tin rằng tiềm năng hợp tác dài hạn giữa Hàn Quốc và Việt Nam là rất lớn. Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực truyền tải và phân phối, cả hai nước còn có cơ hội hợp tác trong các giải pháp năng lượng tái tạo và công nghệ điện hiện đại.

Hiện tại, KEPCO đang mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực liên quan đến tiêu thụ điện trong tòa nhà thương mại, xe điện, nơi đòi hỏi cao về độ tin cậy và chất lượng điện năng. Các công nghệ như tự động hóa lưới điện, đo đếm thông minh (smart metering) hay lưu trữ năng lượng đang được xem là lời giải cho nhu cầu mới nổi này.

Tại Việt Nam, KEPCO đã bắt đầu triển khai một số dự án lớn như Nhà máy nhiệt điện than Nghi Sơn 2 (1.200 MW), Vũng Áng 2… Các dự án này sử dụng thiết bị sản xuất trong nước và đội ngũ nhân lực địa phương, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp điện và tạo việc làm.

Các chuyên gia nhận định rằng, với bối cảnh Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng tiêu thụ năng lượng cao nhất khu vực, việc hợp tác với các tập đoàn giàu kinh nghiệm như KEPCO sẽ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng. Đồng thời, giúp Việt Nam tiến gần hơn tới các mục tiêu khí hậu trong giai đoạn tới.

KEPCO (Korea Electric Power Corporation) là tập đoàn hàng đầu của Hàn Quốc trong lĩnh vực năng lượng. Tập đoàn này sở hữu hơn 20 công ty thành viên hoạt động trên nhiều lĩnh vực từ phát điện, truyền tải, phân phối đến phát triển các nguồn năng lượng tái tạo và giải pháp lưới điện thông minh. Hiện tại, KEPCO cung cấp khoảng 96% sản lượng điện tại Hàn Quốc.