Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, với tiềm năng phát triển vượt trội về điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là việc hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy sự phát triển bền vững của lĩnh vực này. Hệ thống quy định hiện tại còn phân mảnh và thiếu nhất quán, gây khó khăn cho việc thu hút vốn đầu tư và triển khai các dự án năng lượng tái tạo.

Theo các đánh giá, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, đặc biệt tập trung ở các tỉnh miền Trung và miền Nam, nơi có số giờ nắng trung bình hàng năm cao. Về điện gió, Việt Nam được Ngân hàng Thế giới đánh giá là có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW. Tuy nhiên, việc khai thác và phát triển những tiềm năng này đang gặp phải rào cản từ hệ thống pháp lý chưa đồng bộ.

Một trong những thách thức lớn nhất là sự phân tán của các chính sách năng lượng tái tạo trong nhiều luật khác nhau, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các cơ chế đấu thầu, giá điện, và hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và ổn định, làm tăng rủi ro tài chính cho các nhà đầu tư. Ngoài ra, hệ thống truyền tải chưa được chuẩn bị đầy đủ để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo, tạo ra thách thức lớn cho việc tích hợp năng lượng tái tạo vào lưới điện quốc gia.

Nhìn vào kinh nghiệm của các quốc gia khác, việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo đã tạo ra bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch năng lượng. Các nước như Đức, Trung Quốc, và Hàn Quốc đã sớm nhận ra tầm quan trọng của việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc để hỗ trợ sự phát triển của năng lượng tái tạo. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường mà còn thể hiện cam kết dài hạn của Chính phủ đối với người dân và doanh nghiệp.

Các chuyên gia tại Việt Nam cho rằng, để thúc đẩy sự phát triển của năng lượng tái tạo, cần tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo. Điều này không chỉ đảm bảo nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch mà còn thúc đẩy cạnh tranh minh bạch và chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, và cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cũng bày tỏ quan điểm rằng việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết để giải quyết những bất cập và thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật hiện tại.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết các bài toán chính sách mà còn thể hiện quyết tâm chính trị trong việc chuyển đổi năng lượng. Đây là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế của Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Công nghệ đang trở thành chìa khóa quan trọng trong việc mở ra một tương lai bền vững cho nhân loại. Sự phát triển của công nghệ đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững.

Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên, công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc tìm ra giải pháp. Năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời và gió, đã trở thành một trong những nguồn năng lượng chính của thế giới. Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng đã được cải tiến đáng kể, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. AI giúp dự báo nhu cầu điện, điều phối lưới điện thông minh và tối ưu hóa việc tích hợp nguồn năng lượng tái tạo. Ngoài ra, AI cũng giúp cải thiện giao thông đô thị, giảm ùn tắc và lượng khí thải nhà kính thông qua các hệ thống giao thông thông minh.

Kinh tế tuần hoàn cũng là một trong những lĩnh vực mà công nghệ đang đóng vai trò quan trọng. Công nghệ giúp phân loại rác thải tự động, tăng tỷ lệ tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Công nghệ in 3D cũng giúp sản xuất theo yêu cầu, giảm tồn kho và vận chuyển, từ đó giảm thiểu tác động môi trường.

Tất cả những đổi mới trên đang được tích hợp vào các thành phố thông minh, nơi công nghệ không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao chất lượng sống của cư dân. Công nghệ không phải là giải pháp duy nhất, nhưng là công cụ đắc lực trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và bền vững.

Nhìn chung, từ năng lượng tái tạo đến trí tuệ nhân tạo, từ kinh tế tuần hoàn đến thành phố thông minh, đổi mới công nghệ đang mở ra một lộ trình mới cho sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Việc đầu tư và thúc đẩy công nghệ sạch ngay hôm nay không chỉ là lựa chọn thông minh mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại trong việc bảo vệ môi trường và tạo ra một tương lai bền vững.

Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhiều ông lớn công nghệ đã bắt đầu tận dụng AI để cải thiện và tối ưu hóa các hoạt động sản xuất của mình. Mới đây, nền tảng streaming hàng đầu Netflix đã công bố việc sử dụng AI trong quá trình sản xuất bộ phim khoa học viễn tưởng ‘The Eternaut’ (Nhà du hành vĩnh cửu) của Argentina. Đây là lần đầu tiên Netflix áp dụng công nghệ AI để tạo ra một cảnh quay trong bất kỳ chương trình truyền hình hoặc phim nào được sản xuất.

Cảnh quay được tạo ra bằng AI mô tả một đoạn phim tòa nhà sụp đổ ở Buenos Aires, thủ đô của Argentina. Theo ông Ted Sarandos, Giám đốc điều hành của Netflix, việc sử dụng AI đã giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và thời gian sản xuất. Ông Sarandos cũng nhấn mạnh rằng AI đại diện cho một cơ hội tuyệt vời để giúp các nhà sáng tạo làm phim và loạt phim tốt hơn, không chỉ về mặt chi phí mà còn về chất lượng và hiệu quả.

Không chỉ Netflix, Google cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng sạch để phục vụ cho các hoạt động của mình. Mới đây, Google đã ký thỏa thuận mua 3 gigawatt (GW) từ thủy điện với Brookfield Asset Management, trị giá 3 tỷ USD. Đây là thỏa thuận năng lượng sạch lớn nhất thế giới từ trước đến nay trong lĩnh vực thủy điện giữa doanh nghiệp và đối tác cung cấp điện. Hai nhà máy thủy điện tại bang Pennsylvania nằm trong thỏa thuận sẽ được nâng cấp và tái cấp phép vận hành nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn mới về hiệu suất và môi trường.

Việc này diễn ra trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ lớn đang tăng tốc xây dựng trung tâm dữ liệu để phục vụ cho trí tuệ nhân tạo và các nền tảng điện toán đám mây, vốn tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ. Điều này cho thấy sự cam kết của các công ty công nghệ lớn trong việc giảm thiểu tác động môi trường và hướng tới các giải pháp năng lượng bền vững.

Bên cạnh đó, Công ty FPT Smart Cloud và tổ chức Startup Island TAIWAN đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác (MoU) chính thức, nhằm tăng tốc tích hợp các giải pháp AI đến từ Đài Loan (Trung Quốc) vào hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam. Sáng kiến này hướng đến việc rút ngắn thời gian thử nghiệm (PoC), đẩy mạnh triển khai thực tế và mở rộng quy mô dài hạn, thông qua việc kết nối thế mạnh công nghệ của cả hai bên.

Việc ứng dụng AI vào hiện đại hóa nhà máy từng bước trong ngắn hạn đến dài hạn là một trọng tâm được bàn thảo. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và các giải pháp đổi mới sáng tạo sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao hiệu suất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp có thể tận dụng AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Như vậy, có thể thấy rằng AI đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất phim đến năng lượng sạch và sản xuất công nghiệp. Các công ty lớn như Netflix, Google và các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực ứng dụng AI để cải thiện hoạt động và tăng cường cạnh tranh.

Việt Nam đang nổi lên là quốc gia có tiềm năng phát triển điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất ước tính gần 600 GW. Bên cạnh đó, với trữ lượng sinh khối dồi dào từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tiềm năng phát triển năng lượng sạch được đánh giá là rất lớn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang gặp phải nhiều khó khăn.

Thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia vẫn còn thấp. Số lượng các dự án đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG, vẫn còn ít. Đây là những nguồn năng lượng được coi là trụ cột trong chuyển dịch cơ cấu nguồn điện để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng điện gió ngoài khơi và LNG đang bị chậm lại đáng kể. Mặc dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, song đến nay chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này đến từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư – phê duyệt dự án còn chồng chéo; và đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, rất khó để đạt được mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero đặt ra.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định rằng dòng vốn cho phát triển năng lượng sạch sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài. Việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế khuyến nghị Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh. Điều này bao gồm việc ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; và thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.

Sở Xây dựng Hà Nội đang đề xuất một loạt chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch thông qua hình thức đối tác công tư (PPP). Những ưu đãi này bao gồm việc ưu tiên giao đất và hỗ trợ 100% tiền thuê đất tại các vị trí đã quy hoạch cho các dự án phát triển trạm năng lượng sạch đến hết năm 2033. Ngoài ra, thành phố Hà Nội cam kết sẽ đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông và kỹ thuật để kết nối hiệu quả với các dự án trạm năng lượng sạch.

Một trong những điểm nổi bật của đề xuất này là việc hỗ trợ tài chính cho các dự án đầu tư vào hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch. Cụ thể, ngân sách thành phố sẽ hỗ trợ 70% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu tiên cho các dự án này. Đối với các dự án bến xe, bãi đỗ xe có tối thiểu 30% chỗ đỗ được trang bị trụ sạc, thành phố sẽ hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng và 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu.

Thành phố cũng cam kết đảm bảo cung ứng đủ năng lượng cho các trạm sạc, hỗ trợ miễn phí khảo sát, thiết kế đấu nối lưới điện và chi phí quảng bá. Đây là những bước đi nhằm hỗ trợ việc chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh tại Hà Nội. Theo Sở Xây dựng, để phục vụ mục tiêu chuyển đổi phương tiện xanh, thành phố yêu cầu đến hết năm 2026, tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trụ sạc. Đối với các dự án mới, tỷ lệ này sẽ là 30%.

Thành phố cũng ưu tiên xây dựng trụ sạc trên vỉa hè và khuyến khích đầu tư vào trụ nạp hydrogen, nhiên liệu sạch khác. Hiện tại, thống kê sơ bộ cho thấy toàn thành phố mới chỉ có khoảng 1.000 trạm sạc của V Green. Điều này cho thấy còn rất nhiều việc cần làm để đạt được mục tiêu đề ra. Với các chính sách ưu đãi mới, thành phố Hà Nội đang mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực đầy tiềm năng này.

Nhằm đạt được mục tiêu chuyển đổi sang phương tiện xanh, Hà Nội đang nỗ lực xây dựng hạ tầng trạm sạc và các chính sách hỗ trợ đồng bộ. Thành phố hy vọng rằng với những ưu đãi này, các nhà đầu tư sẽ quan tâm và tham gia vào phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch, từ đó đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Để biết thêm thông tin về các chính sách ưu đãi của thành phố Hà Nội, vui lòng truy cập vào trang web của Sở Xây dựng Hà Nội. Thêm vào đó, các thông tin liên quan về dự án và chính sách có thể được tìm thấy trên trang web của Chính phủ thành phố Hà Nội.