Lào Cai – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – đã trải qua một quá trình hợp nhất lịch sử, kết hợp hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái thành một tỉnh duy nhất. Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa về mặt hành chính và tổ chức bộ máy mà còn đại diện cho một cuộc tái cơ cấu không gian phát triển ở quy mô vùng. Điều này cho phép Lào Cai định hình lại chiến lược tăng trưởng trong dài hạn, trong đó du lịch được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn.

Với việc sở hữu hệ thống tài nguyên du lịch đặc biệt phong phú và đa dạng, Lào Cai hiện nay có tiềm năng để trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn. Các điểm đến nổi tiếng như Sa Pa, Bắc Hà, Y Tý của Lào Cai cũ và Mù Cang Chải, Suối Giàng, Văn Chấn, Trạm Tấu, Yên Bình của Yên Bái cũ đã tạo nên một hệ sinh thái du lịch liên hoàn và đa dạng.

Trong 6 tháng đầu năm, Lào Cai đã đón 7,3 triệu lượt khách và đạt doanh thu hơn 21.130 tỷ đồng. Thị trường khách nội tỉnh đang có sự chuyển dịch rõ nét với những hành trình ngắn theo mô hình ‘vòng tròn’, giúp phân bổ lại dòng khách và giảm tải cho các điểm đến truyền thống.

Tuy nhiên, để biến lợi thế thành sức mạnh và tiềm năng thành sản phẩm, Lào Cai cần giải quyết một số thách thức. Hiện nay, phần lớn các địa phương và điểm đến mới trong tỉnh vẫn đang làm du lịch theo hướng tự phát, thiếu liên kết vùng và thiếu sự dẫn dắt của quy hoạch chiến lược.

Chất lượng nguồn nhân lực du lịch cũng là một thách thức cần được quan tâm. Để giải quyết vấn đề này, cần có chiến lược đào tạo và tái đào tạo nguồn nhân lực du lịch, từ cán bộ quản lý, hướng dẫn viên, đến người dân làm du lịch cộng đồng.

Chuyển đổi số trong du lịch cũng là một khâu đột phá cần thực hiện ngay. Việc số hóa dữ liệu điểm đến, bản đồ du lịch điện tử, ứng dụng di động hỗ trợ du khách, thanh toán không tiền mặt, quản lý phản hồi dịch vụ… cần được tích hợp đồng bộ và đưa vào vận hành thực tế.

Lào Cai đang có tất cả điều kiện cần để phát triển du lịch bền vững. Điều còn thiếu là sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị – doanh nghiệp – người dân. Nếu biết khơi thông điểm nghẽn, đầu tư đúng trọng điểm, phát triển đúng chiều sâu, Lào Cai hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm du lịch bền vững của cả vùng trung du và miền núi Bắc bộ trong những năm tới.

Quảng Ninh đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng cho du lịch sinh thái rừng, với nhiều dự án đang được triển khai để khai thác tiềm năng này. Tỉnh này không chỉ nổi tiếng với Vịnh Hạ Long kỳ vĩ mà còn sở hữu những cánh rừng nguyên sơ, ẩn chứa vẻ đẹp hoang sơ và tiềm năng du lịch sinh thái độc đáo.

Đảo Đá Dựng, thuộc xã Đầm Hà, là một trong những điểm đến nổi bật với vẻ đẹp hoang sơ và hệ sinh thái đa dạng. Dự án du lịch sinh thái rừng trên đảo này đã được phê duyệt, với tổng diện tích trên 66ha, bao gồm phần diện tích đất liền, rừng và mặt nước. Đơn vị chủ đầu tư, Công ty CP Đầu tư phát triển Bảo Nguyên, đã thiết kế những căn bungalow nhỏ và kiến trúc đơn giản nằm nép dưới những tán cây trong rừng, không xâm hại đến cây rừng.

Cùng với đảo Đá Dựng, các khu rừng Yên Tử, Quảng Nam Châu, Trúc Bài Sơn, Đồng Sơn – Kỳ Thượng, rừng cảnh quan môi trường Hạ Long, rừng núi đá vịnh Hạ Long, cánh rừng thuần loài lát hoa ở Bình Liêu, rừng châm Minh Châu, rừng chõi Cô Tô, rừng tự nhiên tại các tuyến đảo và rừng dọc tuyến đường biên giới… cũng sẽ là những vị trí rừng thuận lợi để quy hoạch phát triển các dự án du lịch sinh thái rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng phòng hộ của Ban Quản lý rừng phòng hộ Móng Cái, giai đoạn 2025-2030. Đề án này dự kiến sẽ hình thành 4 tuyến du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí dựa trên các tuyến đường tuần tra bảo vệ rừng, tuyến đường mòn hiện có và có 19 điểm tổ chức du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí.

Ông Đỗ Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Móng Cái, cho biết rằng thuận lợi đầu tiên để triển khai đề án du lịch sinh thái rừng Móng Cái là 1.682ha rừng nằm hoàn toàn trong phạm vi rừng phòng hộ. Cùng với đó, cảnh quan rừng Móng Cái phong phú, tươi đẹp, có rừng trên cạn, rừng ngập mặn, rừng dọc đường biên giới, rừng bao quanh hồ Trúc Bài Sơn, rừng quanh đảo…

Với đề án này, TP Móng Cái kỳ vọng phấn đấu đến năm 2030 và các năm tiếp theo, lượng khách tham quan hằng năm đạt từ 100.000-150.000 lượt tại các điểm và tuyến du lịch trong rừng, tốc độ tăng trưởng bình quân từ 10%; doanh thu từ du lịch rừng đạt từ 80-100 tỷ đồng; tạo việc làm cho trên 300 người dân địa phương, trong đó 100 lao động trực tiếp và 200 lao động gián tiếp, góp phần nâng cao sinh kế cho người dân vùng đệm; góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Hà, Phó Phòng Quản lý, bảo vệ rừng và Bảo tồn thiên nhiên, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, khẳng định rằng du lịch rừng phải được phát triển theo hướng chọn lọc về loại hình du lịch, về vị trí, khu vực triển khai, về nhà đầu tư có năng lực và về đối tượng khách muốn thu hút khám phá, trải nghiệm và thụ hưởng du lịch rừng. Đây là hướng đi quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững và bảo tồn giá trị tự nhiên của các khu rừng.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho rằng, việc phát triển du lịch sinh thái rừng cần phải đảm bảo các tiêu chí về bảo vệ môi trường, không làm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái và đời sống của cộng đồng địa phương. Đồng thời, cần có sự tham gia và hỗ trợ của các bên liên quan, bao gồm cả doanh nghiệp, chính quyền địa phương và người dân.

Với những nỗ lực và định hướng đúng đắn, Quảng Ninh hy vọng sẽ trở thành một trong những điểm đến hàng đầu về du lịch sinh thái rừng tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và bảo tồn giá trị tự nhiên cho các thế hệ tương lai.

Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc chuyển mình đáng kinh ngạc nhờ vào sự kết hợp giữa chuyển đổi số và tinh thần chủ động của người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực và sinh động nhất về văn hóa, phong tục của quê hương mình.

Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành một biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn tích cực gìn giữ và phát huy phong tục truyền thống của dân tộc mình. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok và Facebook.

Chuyển đổi số đang mở ra một bước ngoặt mới cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng sức mạnh của mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình.

Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Điều quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình.

Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông để thúc đẩy du lịch vùng cao phát triển bền vững. Hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn là một số thách thức cần được giải quyết. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm với việc gìn giữ bản sắc văn hóa sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa.

Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang tập trung kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Với những nỗ lực không ngừng, du lịch vùng cao đang hứa hẹn trở thành một ngành kinh tế trụ cột, góp phần xóa đói, giảm nghèo và phát triển bền vững cho người dân bản địa.

Trong bối cảnh hiện nay, việc ứng dụng công nghệ số vào du lịch đang trở thành xu thế tất yếu. Các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công nghệ trong phát triển du lịch. Bên cạnh đó, cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp để giúp người dân bản địa tiếp cận công nghệ, phát huy bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường.

TikTok và Facebook của anh Nùng Thanh Sấn chỉ là hai trong số nhiều kênh truyền thông xã hội mà người dân bản địa đang sử dụng để quảng bá văn hóa và thu hút khách du lịch. Những nỗ lực này không chỉ giúp tăng cường nhận thức về văn hóa bản địa mà còn mở ra cơ hội kinh tế cho người dân vùng cao.

Du lịch vùng cao đang đứng trước một tương lai đầy hứa hẹn, với những cơ hội phát triển bền vững và lâu dài. Với sự kết hợp giữa chuyển đổi số và tinh thần chủ động của người dân bản địa, du lịch vùng cao Việt Nam chắc chắn sẽ trở thành một ngành kinh tế quan trọng, góp phần vào sự phát triển của đất nước.