Khởi nghiệp từ đam mê công nghệ điện tử, anh Lê Văn Lập đã trải qua hành trình gần 10 năm nỗ lực không ngừng nghỉ để phát triển các sản phẩm hỗ trợ giáo dục STEM. Tốt nghiệp với tấm bằng kỹ sư chuyên ngành Cơ điện tử tại Trường Đại học Bách khoa – Đại học Đà Nẵng, anh Lập đã gia nhập các công ty FDI tại các tỉnh thành phía Nam, nơi anh dành thời gian nghiên cứu, cải tiến máy móc và thiết kế các sản phẩm hỗ trợ vận hành cho các dây chuyền tự động hóa.

Sau một thời gian làm việc trong lĩnh vực này, anh Lập nhận thấy rằng tại quê nhà Tam Kỳ vẫn còn thiếu thốn các hoạt động nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục công nghệ. Nhận thấy tiềm năng và nhu cầu tại địa phương, anh Lập đã quyết định quay về Tam Kỳ vào năm 2020. Tại đây, anh dành thời gian tập trung vào công việc trực tuyến và nhận thiết kế mạch điều khiển điện tử từ các đơn hàng nhỏ trên kênh Kết nối kỹ sư điện tử toàn cầu.

Với đam mê công nghệ điện tử và mong muốn được chia sẻ kiến thức với cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, anh Lập bắt đầu xây dựng nền tảng cho dự án giáo dục STEM của mình. Bằng cách tận dụng các kỹ năng và kinh nghiệm đã tích lũy, anh hy vọng có thể đóng góp vào sự phát triển của giáo dục STEM tại Việt Nam, cũng như truyền cảm hứng cho các bạn trẻ yêu thích công nghệ và kỹ thuật.

Thông qua các hoạt động và sản phẩm của mình, anh Lê Văn Lập không chỉ mong muốn mang lại những trải nghiệm học tập thú vị và thực tế cho học sinh, sinh viên mà còn kỳ vọng xây dựng một cộng đồng đam mê STEM vững mạnh. Từ đó, anh hy vọng có thể tạo ra những cơ hội hợp tác và phát triển trong lĩnh vực giáo dục và công nghệ giữa các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp.

Trung Quốc vừa đạt được một thành tựu đột phá trong lĩnh vực nông nghiệp với việc công bố và thử nghiệm thành công robot cắt ngọn bằng laser đầu tiên trên thế giới. Robot này được phát triển bởi Đại học Tân Cương và công ty EAVision Robotic Technologies, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong số hóa nông nghiệp, đặc biệt là trong sản xuất bông.

Robot này được thiết kế để thay thế lao động thủ công trong công đoạn cắt ngọn bông, một quá trình tốn nhiều công sức và dễ gây tổn hại cho cây trồng. Cắt ngọn bông là kỹ thuật thiết yếu giúp loại bỏ chồi ngọn, chuyển hướng dinh dưỡng sang các nhánh bên, thúc đẩy hình thành quả bông và tăng năng suất. Trước đây, kỹ thuật này đòi hỏi sự chính xác cao và sự khác biệt đặc thù của từng cây, dẫn đến năng suất thấp, chi phí lao động cao và dễ gây thiệt hại cho cây trồng.

Tuy nhiên, robot laser cắt ngọn này tích hợp công nghệ tiên tiến gồm máy quét lidar, công nghệ nhận diện dựa trên thị giác và máy phóng laser công suất cao, cho phép nó ‘bốc hơi’ chồi cây mà không cần chạm vào thân, giảm thiểu tổn hại sinh học. Trong điều kiện thực địa, robot đạt độ chính xác 98,9% trong việc phát hiện chồi, tỷ lệ cắt ngọn thành công 82%, và tỷ lệ cây bị tổn hại chỉ dưới 3%.

Giáo sư Zhou Jianping, trưởng nhóm phát triển tại Đại học Tân Cương, cho biết việc xác định vị trí chồi ngọn trên cây cao, đung đưa trong gió và có độ cao không đồng đều là một việc hết sức phức tạp. Tuy nhiên, với công nghệ tiên tiến, robot này có thể thực hiện nhiệm vụ một cách chính xác và hiệu quả.

Trung Quốc đang hướng tới mục tiêu tự động hóa hoàn toàn ngành nông nghiệp. Với việc ra mắt robot laser cắt ngọn, đây có thể là mảnh ghép cuối cùng để khép kín chu trình tự động hóa toàn phần. Công nghệ này không chỉ giúp giảm phụ thuộc vào lao động là con người, tăng năng suất mà còn bảo vệ hệ sinh thái canh tác.

Khu vực Tân Cương, nơi cung cấp hơn 80% sản lượng bông của Trung Quốc, đang đẩy mạnh tự động hóa để giải quyết những hạn chế như điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, dân cư phân tán và áp lực về nguồn lao động. Trung Quốc đã và đang đầu tư mạnh vào robot nông nghiệp, nhà kính thông minh và các mô hình tích hợp năng lượng – nông nghiệp, thể hiện quyết tâm dẫn đầu toàn cầu trong xu hướng tự động hóa và số hóa ngành nông nghiệp.

Trong bối cảnh đô thị hóa đang trở thành xu thế tất yếu trên toàn cầu, Thâm Quyến – đặc khu kinh tế của tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc – đang nổi lên như một biểu tượng của sự đổi mới và phát triển công nghệ cao. Thành phố này đang dẫn đầu làn sóng đô thị hóa thông minh tại Trung Quốc với hàng loạt đột phá công nghệ, biến mình thành một “phòng thí nghiệm” đô thị tương lai. Các dịch vụ thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường nhật của người dân Thâm Quyến.

Mới đây, Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu. Không chỉ dừng lại ở đó, thành phố này cũng đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát với những trải nghiệm hoàn toàn do robot phục vụ. Du khách có thể trải nghiệm nhiều dịch vụ mới mẻ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức ẩm thực do robot chế biến, và thậm chí cả hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá công nghệ của Thâm Quyến đã giúp thành phố này vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức ở Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thành phố này đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện ở nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Một trong những điểm nổi bật của Thâm Quyến là hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số). Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng. Chúng được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Các ứng dụng này đã tạo nên 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng ‘thành phố ba trụ cột’: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số. Đây là mô hình mà chính quyền địa phương đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu. Thành phố này đang kỳ vọng vào một tương lai nơi công nghệ và đổi mới sẽ mang lại chất lượng sống cao hơn cho người dân.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đối mặt với không ít thách thức, từ vấn đề bảo mật dữ liệu đến sự đồng bộ trong việc áp dụng công nghệ trên diện rộng.

Hiện tại, Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình ‘City in the Cloud’ (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa. Trong mô hình này, dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu suất quản lý mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho sự phát triển bền vững của thành phố.

Robot đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trên sàn diễn thời trang, không chỉ còn là đạo cụ sân khấu mà đã trở thành ‘đồng nghiệp’ của người mẫu. Từ những bước đầu tiên của robot Ameca tại Milan Fashion Week đến sự xuất hiện của Unitree G1 tại Shanghai Fashion Week, robot đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành thời trang.

Sự phát triển của robot trên sàn diễn bắt đầu từ những năm 1990, khi Thierry Mugler giới thiệu bộ suit Robot Couture bằng kim loại và nhựa dẻo trong suốt năm 1995. Bốn năm sau, Alexander McQueen đã đưa ra câu trả lời về việc liệu máy móc có thể trở thành chủ thể nghệ thuật trên sàn diễn khi dùng hai cánh tay robot công nghiệp phun sơn trực tiếp lên bộ váy trắng của Shalom Harlow.

Những năm 2000-2010, các nhà mốt như Hussein Chalayan và Chanel tiếp tục đẩy xa biên giới giữa thời trang và công nghệ khi trình diễn những bộ sưu tập với drone, robot hình stormtrooper, và trang phục biến hình với điều khiển từ xa. Tuy nhiên, phần lớn những lần xuất hiện của robot trên sàn diễn giai đoạn này vẫn mang nặng tính biểu tượng và hiệu ứng thị giác, hơn là một sự phối hợp thực sự giữa người và máy.

Đến nay, robot đã trở thành một phần quan trọng của sàn diễn thời trang. Các thương hiệu đã bắt đầu coi robot là đối tác sáng tạo, một người mẫu hay người dẫn chuyện. Điều này tạo ra những cuộc giao thoa sống động giữa máy móc và con người, xóa bỏ giai đoạn trình diễn một chiều của robot thuở trước.

Robot có thể sẽ trở thành đại sứ thương hiệu, những humanoid như Ameca có thể được lập trình để giao tiếp trực tiếp với khách hàng tại các cửa hàng flagship, đóng vai trò người mẫu AI hoặc đại sứ thương hiệu di động. Sàn diễn thực tế ảo lai (phygital) được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ, các show diễn tương lai sẽ kết hợp người mẫu thật, robot và các nhân vật ảo (digital avatars), sử dụng công nghệ AR/VR để tạo ra trải nghiệm trình diễn đa chiều và cá nhân hóa.

Robot sẽ ngày càng tham gia sâu hơn vào quá trình thiết kế, trở thành cộng sự đắc lực của con người, từ phác thảo, dựng mẫu, đến thử nghiệm chất liệu theo các quy trình tự động hóa cao. Điều này mở ra tiềm năng cá nhân hóa thời trang theo thời gian thực ngay tại sàn diễn.

Trong chiến lược phát triển thời trang bền vững, việc sử dụng robot để mô phỏng người mẫu thật trong các buổi thử nghiệm có thể giúp giảm thiểu sản xuất mẫu vật lý, hạn chế lãng phí chất liệu. Các studio sáng tạo đang nghiên cứu phát triển ‘Digital Twin Robot’ – những robot mô phỏng thông số cơ thể người mẫu để thử trang phục theo thời gian thực, giảm thiểu tác động môi trường ngay từ khâu thiết kế.

Robot đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành thời trang, không chỉ là câu chuyện của vải vóc, thời trang hiện nay còn là sân khấu của công nghệ. Sự hợp tác giữa các nhà thiết kế thời trang, kỹ sư robot, nghệ sĩ biểu diễn và nhà lập trình AI sẽ tái định nghĩa trải nghiệm runway, đưa sàn diễn trở thành một không gian giao thoa giữa hiện thực và tương lai.

Triển lãm Thế giới (Expo) đang trở thành một sự kiện toàn cầu quan trọng, nơi các quốc gia tụ họp để giải quyết những vấn đề cấp bách của thời đại. Năm nay, Expo Osaka 2025 sẽ là nơi hội tụ của 158 quốc gia và vùng lãnh thổ, với chủ đề chính ‘Thiết kế xã hội tương lai cho cuộc sống’, kéo dài 6 tháng từ ngày 13-4 đến 13-10-2025. Trong khuôn khổ sự kiện này, phóng viên Tuổi Trẻ đã có cơ hội mục sở thị những công trình và công nghệ tương lai của thế giới.

Nhà robot học nổi tiếng Nhật Bản, Hiroshi Ishiguro, đã phác thảo một xã hội tương lai trong triển lãm ‘The Future of Life’ (Tương lai sự sống). Đây là một cuộc khám phá triết học về cách android (robot được thiết kế giống con người) và trí tuệ nhân tạo (AI) có thể định hình tương lai, đặc biệt trong các xã hội già hóa như Nhật Bản. Trong gian hàng ‘The Future of Life’, ông Ishiguro đã thiết kế một xã hội tương lai nơi con người cùng tồn tại với robot và AI.

Gian hàng này được chia thành ba khu vực chính, mô tả xu hướng lịch sử của Nhật Bản, một xã hội tương lai gần nơi sự đồng cư giữa con người và máy móc trở nên phổ biến, và một tương lai xa xôi hơn, nơi nhân loại đã tiến hóa vượt ra ngoài hình thức sinh học. Ông Ishiguro chia sẻ rằng công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động và xã hội già hóa ở Nhật Bản. Ông tin rằng robot và AI sẽ giúp con người tăng khả năng và tồn tại trong thế giới này.

Ông Ishiguro cũng nhấn mạnh rằng công nghệ không xấu, nhưng con người cần học cách sử dụng chúng. Ông tin rằng robot không chỉ là máy móc mà là gương phản chiếu nhân loại, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và mở rộng khả năng của mình. Triển lãm ‘The Future of Life’ không chỉ là một sự kiện công nghệ, mà còn là một cuộc thảo luận về những câu hỏi triết học sâu sắc về bản sắc và sự hiện diện của con người.

Ông Ishiguro hy vọng rằng triển lãm này sẽ khuyến khích mọi người suy nghĩ về tương lai và sứ mệnh quan trọng nhất của chúng ta là bảo vệ và phát triển xã hội loài người. Với việc trưng bày những công trình và công nghệ tương lai, Expo Osaka 2025 và triển lãm ‘The Future of Life’ đang mở ra những cơ hội để con người khám phá và định hình tương lai của mình.

Để tìm hiểu thêm về triển lãm ‘The Future of Life’ và những công trình tương lai của thế giới, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của Expo Osaka 2025 để cập nhật thông tin mới nhất.