Chương trình học bổng ‘L’Oreal – UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học năm 2025’ hiện đang tiếp nhận đơn đăng ký từ các nghiên cứu viên và nhà khoa học nữ Việt Nam. Thời hạn nộp hồ sơ là đến hết ngày 30/9/2025. Đây là một phần của Giải thưởng Quốc tế L’Oreal – UNESCO For Women in Science, một chương trình hợp tác giữa L’Oreal và UNESCO nhằm khuyến khích và thúc đẩy sự phát triển của phụ nữ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Mục tiêu của chương trình là vinh danh, kết nối và phát huy năng lực trí tuệ của phụ nữ toàn cầu trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong các lĩnh vực trọng tâm như Khoa học cơ bản, Khoa học vũ trụ, Khoa học đời sống và Khoa học vật liệu. Mỗi năm, giải thưởng L’Oreal – UNESCO For Women in Science vinh danh 5 nhà khoa học nữ xuất sắc được đề cử bởi các nhà khoa học hàng đầu thế giới, với giải thưởng trị giá 100.000 euro mỗi giải.

Tại Việt Nam, chương trình học bổng L’Oreal – UNESCO For Women in Science đã được thực hiện từ năm 2009, với mục tiêu nhận diện và tôn vinh các nhà khoa học nữ trẻ thông qua 2 nhóm ngành nghiên cứu là Khoa học Sự sống và Khoa học Vật liệu. Hàng năm, chương trình mở đơn học bổng để vinh danh 3 nhà khoa học nữ có đề án nghiên cứu hiện đại, đột phá, đóng góp vào sự phát triển của tri thức khoa học và lợi ích cho cộng đồng. Mỗi học bổng trị giá 150 triệu đồng.

Để tham gia chương trình, các nhà khoa học nữ phải có quốc tịch Việt Nam, trong độ tuổi không quá 45 tuổi, có học vị Tiến sĩ và có quá trình nghiên cứu khoa học. Đề án nghiên cứu khoa học xin học bổng có thể mới bắt đầu hoặc đang trong quá trình thực hiện, không bao gồm nghiên cứu liên quan đến mỹ phẩm. Hồ sơ cần được hoàn tất và gửi đến chương trình trước 18 giờ ngày 30/9/2025.

Hồ sơ tham gia chương trình học bổng sẽ bao gồm hồ sơ thể hiện năng lực nghiên cứu, học thuật, đề án nghiên cứu mang tính hiện đại, đột phá và được diễn giải theo ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc và khoa học, các thành tựu trong nghiên cứu khoa học và thư giới thiệu từ các nhà khoa học trong ngành về ứng viên và đề án nghiên cứu.

Hội đồng khoa học độc lập L’Oreal – UNESCO For Women in Science tại Việt Nam sẽ tiến hành bình chọn ứng viên xuất sắc cho từng năm và công bố kết quả vào tháng 11 hàng năm. Các ứng viên nhận học bổng khoa học tại các quốc gia sẽ tiếp tục được đề cử cho Giải thưởng Nhà khoa học trẻ tài năng thế giới vào năm kế tiếp của năm nhận học bổng.

PGS.TS. Nguyễn Vân Trang, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Y sinh học, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, nhà khoa học nhận học bổng L’Oreal – UNESCO For Women in Science tại Việt Nam, chia sẻ: ‘Tôi tâm đắc với sứ mệnh của chương trình này là giúp cho những nhà khoa học nữ không còn vô hình nữa. Sự vô hình này đôi khi không phải đến từ bên ngoài mà là sự rụt rè, e ngại của bản thân. Tôi cũng từng có cảm giác như vậy và Giải thưởng này đã giúp tôi cảm thấy tự tin hơn bởi những công trình của mình được vinh danh, trân trọng, và bản thân tôi cũng gắn kết được với một mạng lưới các nhà khoa học nữ luôn sẵn sàng chia sẻ, nâng đỡ nhau.’

L’Oreal và UNESCO hiện đang kêu gọi các nhà khoa học nữ Việt Nam tham gia chương trình học bổng này. Các ứng viên có thể tìm hiểu thêm thông tin về chương trình và nộp hồ sơ đăng ký tại trang web chính thức của chương trình.

Một thế giới ẩn chứa vẻ đẹp mà mắt thường không thể nhìn thấy đang được hé lộ qua bộ phim Molecular Duet. Bộ phim, do nhà làm phim và biên tập video Anne Sofie Nørskov cùng với nghiên cứu viên tại Viện Flatiron Mahsa Mofidi thực hiện, khám phá vẻ đẹp ẩn của các vi ống và sự thanh lịch của sự bất ổn động.

Thông qua hình ảnh phiêu diêu, cách kể chuyện thơ ca và mô phỏng phân tử, Molecular Duet tiết lộ cách vẻ đẹp có thể xuất hiện từ sự bất ổn và cách trật tự và hỗn loạn diễn ra ở những cấp độ nhỏ nhất của sự sống. Quá trình thực hiện bộ phim này không chỉ dừng lại ở việc kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học, mà còn thể hiện sự đam mê và tâm huyết của hai người thực hiện.

Với sự kết hợp độc đáo giữa hình ảnh động và mô phỏng phân tử, Molecular Duet mở ra một cánh cửa mới để khám phá thế giới ẩn chứa trong các phân tử và vi ống. Bộ phim không chỉ giúp khán giả nhìn nhận lại vẻ đẹp của thế giới tự nhiên mà còn khơi gợi sự tò mò và suy ngẫm về sự phức tạp và đa dạng của sự sống.

Nhóm các nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada) và NASA đã công bố một phát hiện quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học, liên quan đến sự tồn tại của một hành tinh có điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống. Hành tinh này, được gọi là L98–59 f, là một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh một sao lùn đỏ tên L98–59, nằm cách Trái Đất khoảng 35 năm ánh sáng.

L98–59 f đặc biệt được chú ý vì nó nằm trong ‘vùng có thể ở được’, nghĩa là khu vực mà nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt hành tinh. Đây là điều kiện tiên quyết cho sự sống như trên Trái Đất. Việc tìm ra một hành tinh như vậy trong một hệ sao nhỏ gọn là một bước tiến quan trọng, minh chứng cho sự đa dạng phong phú của các hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết việc nghiên cứu những hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ – loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ – là rất quan trọng. Hệ sao L98–59 ban đầu được phát hiện vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Tuy nhiên, nhờ kết hợp thêm dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học đã phát hiện ra hành tinh thứ năm – L98–59 f.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao để phát hiện L98–59 f. Phương pháp này đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác và độ tin cậy cao. Kết quả cho thấy L98–59 f nhận được lượng năng lượng tương đương với mức năng lượng mà Trái Đất nhận từ Mặt Trời, củng cố giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và có khả năng hỗ trợ sự sống.

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng công bố thêm thông tin về bốn hành tinh còn lại trong hệ. Trong đó, L98–59 b, hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo trong hệ được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp một cơ hội độc đáo để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 là một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng.

Nhóm nghiên cứu dự định sẽ tiếp tục sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59. Việc phát hiện L98–59 f không chỉ là bước tiến khoa học mà còn mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.