Những ngày gần đây, thành phố Hồ Chí Minh đã chứng kiến hàng loạt cơn mưa lớn kèm theo gió mạnh, khiến việc di chuyển trên đường trở nên khó khăn và nguy hiểm hơn bao giờ hết. Trong khi nhiều người chọn cách ở nhà tránh mưa, các tài xế công nghệ vẫn miệt mài rong ruổi trên đường phố để mưu sinh.

Việc chạy xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy mang đến nhiều thách thức cho các tài xế. Ngoài áp lực về thời gian và thu nhập giảm sút, họ còn phải đối mặt với việc thao tác trên điện thoại trở nên bất tiện hơn. Mưa lớn, đường trơn trượt và tầm nhìn hạn chế khiến mỗi chuyến đi trở thành một thử thách mà các tài xế phải đối mặt.

Trương Văn Tuấn, 23 tuổi, một tài xế Grab, cho biết: ‘Chạy xe trong mưa gió nguy hiểm lắm. Nhiều lúc đang núp mưa mà có đơn cũng phải chạy đi ngay để kịp giao hàng. Những ngày mưa lớn, chạy không được nhiều nên thu nhập giảm hẳn.’ Tuấn đã nhiều lần phải đối mặt với tình trạng đường trơn trượt và tầm nhìn hạn chế trong những cơn mưa lớn.

Tương tự, Nguyễn Đăng Lưu, 37 tuổi, quê Đồng Tháp, tài xế hãng Xanh SM, chia sẻ: ‘Trời mưa thì ướt người, ướt điện thoại. Mình mới sắm thêm áo mưa cho khách mặc. Đường trơn nên phải đi chậm, không dám chạy nhanh.’ Lưu đã phải sắm thêm áo mưa cho khách hàng của mình để đảm bảo sự thoải mái và an toàn.

Không chỉ thời tiết khắc nghiệt, các tài xế công nghệ còn phải chịu áp lực từ việc khách hủy đơn hoặc không nghe máy khi giao hàng. Điều này không chỉ làm mất thời gian mà đôi khi còn ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của họ.

Anh Nguyễn Hoàng Tân, 35 tuổi, một tài xế giao hàng cho Shopee, bày tỏ: ‘Mùa nắng thì đỡ, chứ mưa gió đi làm cực lắm. Mấy hôm nay mưa to, gió lớn, mình phải tấp lên lề núp mưa, không dám chạy nhanh vì sợ ướt hàng của khách.’ Tân đã nhiều lần phải tấp lên lề đường để tránh mưa và đảm bảo an toàn cho hàng hóa.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, các tài xế công nghệ vẫn cố gắng hoàn thành công việc, chở khách đúng giờ, giao hàng đúng địa điểm. Họ chỉ mong khách hàng để ý điện thoại, nhận hàng nhanh và đừng hủy cuốc, để những ngày làm việc của họ bớt đi phần nào vất vả.

Thành phố Hồ Chí Minh đang đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 tài xế công nghệ từ xe xăng sang xe điện trong ba năm tới. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng, phù hợp với xu thế phát triển bền vững của các đô thị hiện đại. Tuy nhiên, nếu không có lộ trình hợp lý và chính sách hỗ trợ đồng bộ, việc chuyển đổi này có thể trở thành gánh nặng cho hàng trăm nghìn lao động vốn đã mong manh trước cơm áo gạo tiền.

Hiện tại, thành phố có khoảng 7,6 triệu xe máy và hơn 800.000 ô tô. Trong số đó, khoảng hơn 400.000 xe máy được sử dụng để chở khách và giao hàng qua các ứng dụng công nghệ. Mặc dù chỉ chiếm chưa đầy 5% tổng số phương tiện, nhưng lại đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giúp thành phố vận hành thông suốt trong bối cảnh giao thông ngày càng quá tải.

Mỗi ngày, tài xế công nghệ rong ruổi trên đường từ sáng sớm đến tối muộn. Họ không chỉ đưa đón hành khách, giao hàng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử mà còn góp phần giảm nhu cầu sở hữu xe cá nhân của người dân. Tuy nhiên, đây lại là nhóm lao động dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Thu nhập trung bình của tài xế công nghệ hiện chỉ khoảng 8,7 triệu đồng mỗi tháng, thấp hơn mức trung bình 10,9 triệu đồng của thành phố. Phần lớn trong số họ là lao động ngoại tỉnh, phải trang trải chi phí sinh hoạt đắt đỏ nên gần như không có tích lũy.

Một chiếc xe máy điện tiêu chuẩn hiện có giá cao hơn thu nhập trung bình hàng tháng của họ – một rào cản tài chính không nhỏ. Nếu bắt buộc chuyển đổi sang xe điện trong khi chưa có hỗ trợ cụ thể, nhiều người sẽ phải vay mượn hoặc bỏ nghề. Chính sách chuyển đổi, nếu thực hiện theo hướng bắt buộc, có thể tác động trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm nghìn người. Với nhiều tài xế, chiếc xe không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là tài sản lớn nhất mà họ sở hữu.

Việc rời bỏ nghề không chỉ đẩy những lao động này vào cảnh khó khăn mà còn gây xáo trộn chuỗi dịch vụ vận tải – logistics vốn đang giúp thành phố vận hành trơn tru. Người tiêu dùng cũng sẽ bị ảnh hưởng khi dịch vụ giao hàng và chở khách bị gián đoạn.

Ở góc độ pháp lý, câu chuyện càng cần được cân nhắc thận trọng. Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư đều bảo vệ quyền tự do kinh doanh của các doanh nghiệp cung cấp nền tảng, trong khi xe máy xăng hiện vẫn là phương tiện hợp pháp theo Luật Giao thông đường bộ và Luật Bảo vệ môi trường.

Một quyết định hành chính cứng nhắc có thể xung đột với các quy định hiện hành, đồng thời tạo ra rào cản tiếp cận việc làm đối với nhóm lao động yếu thế.

Thế giới đã có những kinh nghiệm thành công về chuyển đổi xe điện, điển hình là Thâm Quyến (Trung Quốc) và New Delhi (Ấn Độ). Thâm Quyến đã trợ cấp tối đa tương đương 7 triệu đồng cho mỗi xe điện hai bánh và thêm hơn 5 triệu đồng cho việc tiêu hủy xe xăng cũ. Tài xế công nghệ được vay ưu đãi, giảm 30% giá điện sạc và chính quyền còn miễn phí đất để lắp đặt trạm đổi pin tại các siêu thị, bãi đỗ xe.

New Delhi cũng áp dụng chính sách tương tự với mức trợ cấp từ 3 đến 9 triệu đồng mỗi xe, miễn phí đường bộ khoảng 600.000 đồng mỗi năm và hỗ trợ vay mua xe điện với lãi suất thấp. Chương trình FAME II của Ấn Độ dành tới hơn 60% ngân sách cho trợ giá mua xe và hơn 30% cho phát triển hạ tầng sạc.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh là xu thế không thể đảo ngược, nhưng thành công hay thất bại phụ thuộc vào cách thực hiện. Một lộ trình mềm dẻo, nhân văn, đặt sinh kế người lao động vào trung tâm là điều kiện tiên quyết.

Các chuyên gia cho rằng, trước mắt, nên ưu tiên chuyển đổi với nhóm tài xế chạy toàn thời gian và xe đã sử dụng trên 10 – 12 năm, những đối tượng có tần suất di chuyển cao và gây phát thải lớn. Song song đó, cần đa dạng lựa chọn phương tiện, trong đó xe hybrid có thể là giải pháp trung gian, giúp giảm phát thải mà không tạo ra gánh nặng tài chính quá lớn.

Thành phố cũng cần tính đến các gói hỗ trợ tài chính như trợ giá trực tiếp, hỗ trợ tiêu hủy xe cũ và gói vay ưu đãi dành riêng cho tài xế công nghệ, đặc biệt là nhóm lao động ngoại tỉnh. Phát triển hạ tầng sạc đồng bộ tại các chợ, bến xe, siêu thị – những nơi tài xế thường xuyên lui tới – cũng là bước đi cấp thiết.

Giấc mơ về một thành phố xanh sẽ không thể thành hiện thực nếu những người trực tiếp tham gia vận hành đô thị bị ra rìa. Một chính sách có lý, có tình, có lộ trình rõ ràng sẽ vừa giúp bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo sinh kế cho người lao động, đồng thời tạo cơ hội phát triển công nghiệp xanh trong nước.

Nếu TP. HCM làm tốt, biết đâu trong vài năm tới, thành phố này sẽ được nhắc đến như một biểu tượng giao thông xanh của cả nước, thậm chí là cả khu vực Đông Nam Á trong tư cách một thành phố không chỉ năng động, sôi động mà còn đáng sống.

Xu hướng chuyển dịch sang xe máy điện trong bối cảnh hiện nay đang trở thành một giải pháp thiết thực và hiệu quả cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng. Với các chính sách hạn chế và cấm sử dụng xe máy xăng trong tương lai gần, đặc biệt là ở các đô thị lớn như Hà Nội, việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho người sử dụng.

Chính quyền Hà Nội dự kiến sẽ thực hiện lệnh cấm xe máy, mô tô sử dụng động cơ đốt trong lưu thông trong phạm vi đường Vành đai 1 từ ngày 1.7.2026. Đến 1.1.2028, sẽ mở rộng phạm vi đến Vành đai 2 và vào năm 2030 sẽ mở rộng đến khu vực Vành đai 3, theo Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Song song với kế hoạch này, chính quyền sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện, phát triển mạng lưới giao thông công cộng và hạ tầng trạm sạc cho xe điện. Điều này cho thấy sự quyết tâm của chính phủ trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường và khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông sạch.

Lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng hiện nay phụ thuộc phần lớn vào xe máy xăng để mưu sinh. Tuy nhiên, với sự biến động liên tục của giá xăng và yêu cầu bảo dưỡng phức tạp, chi phí vận hành của xe máy xăng đã trở thành một gánh nặng cho nhiều tài xế. Xe máy điện, với chi phí vận hành chỉ khoảng 70-100 đồng mỗi km, thấp hơn rất nhiều so với xe máy xăng (khoảng 550-650 đồng/km), đang trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn. Không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, xe máy điện còn giảm thiểu nhu cầu bảo dưỡng nhờ không yêu cầu thay dầu và bảo dưỡng động cơ phức tạp.

Một trong những lợi ích nổi bật của xe máy điện là khả năng tăng tốc linh hoạt và phản hồi tức thì trong điều kiện nội thành, nhờ vào việc sử dụng mô-tơ điện. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế mà tài xế cần cân nhắc, như thời gian sạc pin dài hơn so với đổ xăng và quãng đường di chuyển bị giới hạn. Hiện tại, nhiều mẫu xe điện trên thị trường đã được thiết kế với pin dung lượng lớn, cho phép di chuyển hơn 200 km sau một lần sạc, giúp giảm thiểu sự bất tiện này.

Đối với tài xế công nghệ và giao hàng, việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp họ tiết kiệm chi phí mà còn là một bước đi cần thiết để đảm bảo công việc ổn định khi các hạn chế đối với xe xăng được áp dụng. Xe máy điện đang trở thành một lựa chọn phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường và xã hội, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Chính vì vậy, việc chủ động kế hoạch sạc pin và lựa chọn mẫu xe điện phù hợp sẽ giúp tài xế tận dụng tối đa lợi ích của phương tiện này.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà các chính sách về bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm không khí đang được thắt chặt, việc chuyển dịch sang sử dụng xe máy điện là một giải pháp thiết thực và hiệu quả. Xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho người sử dụng. Để tìm hiểu thêm về các mẫu xe điện và chính sách hỗ trợ chuyển đổi, người dùng có thể tham khảo thông tin tại đây.