TPHCM sẽ thực hiện thu hồi hơn 110 ha đất và giải tỏa 61 hộ dân với kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng lên đến hơn 2.100 tỉ đồng để triển khai dự án đoạn đường sắt cao tốc Bắc – Nam đi qua thành phố.

Đoạn đường sắt cao tốc Bắc – Nam đi qua địa phận TPHCM có chiều dài khoảng 17 km, với hai điểm nhấn chính là ga Thủ Thiêm (rộng hơn 17 ha) và Depot Long Trường (hơn 60 ha). Tuyến đường sắt cao tốc này sẽ chạy song song với tuyến cao tốc TPHCM – Long Thành – Dầu Giây, đi qua nút giao thông An Phú trên trục Mai Chí Thọ, trước khi rẽ vào ga Thủ Thiêm – điểm cuối cùng trong hành trình dài hơn 1.500 km từ Hà Nội.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM, dự án sẽ thu hồi khoảng 110,6 ha đất, bao gồm 20,7 ha đất trồng cây lâu năm, 0,86 ha đất ở đô thị và phần còn lại là đất thuộc các mục đích sử dụng khác. Đáng chú ý, 61 hộ dân nằm trong phạm vi dự án sẽ phải di dời để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng. Tổng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng được ước tính hơn 2.100 tỉ đồng.

Ông Võ Trung Trực – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM cho biết, thành phố đã giao các đơn vị chuyên môn tiến hành rà soát và xây dựng kế hoạch chuẩn bị mặt bằng, nhằm sẵn sàng phối hợp triển khai đồng bộ với các tỉnh thành khác có tuyến đi qua. Tuy nhiên, việc triển khai cụ thể vẫn còn chờ Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) bàn giao ranh mốc để làm cơ sở kiểm đếm, đo đạc, chi trả bồi thường và tổ chức tái định cư.

Trước đó, Chủ tịch UBND TPHCM đã chỉ đạo Sở Tài chính phối hợp các đơn vị liên quan đề xuất phương án giao chủ đầu tư, lập và thẩm định dự án bồi thường cho đoạn tuyến đường sắt đi qua thành phố. Đồng thời, Sở Tài chính cũng được giao nhiệm vụ tham mưu bố trí nguồn vốn để triển khai.

UBND TPHCM cũng yêu cầu Sở Xây dựng rà soát lại ranh tuyến dự án, tránh chồng lấn với các quy hoạch khác, đồng thời nghiên cứu tích hợp mô hình đô thị phát triển theo định hướng giao thông công cộng (TOD) tại hai khu vực trọng điểm là ga Thủ Thiêm và Depot Long Trường.

Tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam có tổng chiều dài khoảng 1.541 km, xuất phát từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TPHCM). Dự án sử dụng khổ ray đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế lên đến 350 km/h, với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Tổng mức đầu tư sơ bộ toàn tuyến khoảng 1,7 triệu tỉ đồng (tương đương 67 tỉ USD), sử dụng nguồn vốn đầu tư công kết hợp các nguồn vốn hợp pháp khác. Dự kiến, toàn tuyến sẽ hoàn thành vào năm 2035.

Dự án Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạ Long tọa lạc tại trung tâm tỉnh Quảng Ninh đang là một điển hình của sự lãng phí tài nguyên đất đai sau nhiều năm bị bỏ hoang. Được khởi công với mức đầu tư lên đến 69 triệu USD và diện tích lên tới 37.865m2, dự án từng hứa hẹn sẽ mang lại một cơ sở y tế quốc tế hiện đại cho tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên, sau khi xây dựng được 4 trong tổng số 26 hạng mục, dự án đã tạm dừng và để lại hậu quả là hàng chục nghìn mét vuông đất “vàng” bị lãng phí.

Theo Sở Y tế Quảng Ninh, dự án này bắt đầu từ chủ trương giao đất của UBND tỉnh Quảng Ninh vào năm 2002 cho Công ty CP đầu tư chuyển giao công nghệ Cuộc Sống Hạ Long. Công ty đã triển khai xây dựng một số hạng mục, bao gồm một tòa nhà 3 tầng và hai tòa nhà cấp 4, và đã chuyển giao thành phòng khám đa khoa. Tuy nhiên, do không hoạt động hiệu quả, dự án đã bị thu hồi vào năm 2017.

Đáng chú ý, trong thời gian dự án bị bỏ hoang, Hội Nạn nhân chất độc da cam Quảng Ninh đã mượn tạm trụ sở này để làm nơi thải độc cho các nạn nhân nhiễm chất độc da cam trong giai đoạn dịch Covid-19. Thông tin về dự án cho thấy, sau khi dịch bệnh được kiểm soát, cơ sở này đã tạm dừng hoạt động và hiện đang chờ quyết định của UBND tỉnh về việc tiếp tục sử dụng hoặc chuyển giao cơ sở vật chất này cho các cơ quan chức năng khác.

Tình trạng dự án bị bỏ hoang trong thời gian dài đã gây ra nhiều lãng phí và tiếc nuối cho nguồn tài nguyên đất đai quý giá tại trung tâm tỉnh Quảng Ninh. Hiện tại, vẫn chưa có thông tin chính thức về tương lai của dự án và việc sử dụng cơ sở vật chất này trong tương lai.

Việc dự án bị bỏ hoang đã đặt ra nhiều câu hỏi về hiệu quả sử dụng nguồn tài nguyên đất đai và quản lý dự án tại Quảng Ninh. Người dân tỉnh Quảng Ninh đang chờ đợi một kết quả tích cực từ dự án này trong tương lai, cũng như hy vọng rằng những nguồn lực đã được đầu tư sẽ không bị lãng phí.