Thị trường điện thoại cũ đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam khi giá điện thoại thông minh mới liên tục tăng cao. Tuy nhiên, ẩn đằng sau mức giá “mềm” của điện thoại cũ là những rủi ro tiềm ẩn nếu người mua thiếu kinh nghiệm.

Một báo cáo gần đây từ công ty nghiên cứu công nghệ CCS Insight chỉ ra rằng thị trường điện thoại đã qua sử dụng đang tăng trưởng nhanh hơn cả thị trường thiết bị mới. Trong bối cảnh giá smartphone cao cấp ngày càng tăng, điện thoại cũ hoặc tân trang đang trở thành lựa chọn kinh tế hợp lý cho nhiều người tiêu dùng. Một thiết bị được tân trang chuyên nghiệp có thể rẻ hơn từ 15-50% so với máy mới, đồng thời đi kèm chế độ bảo hành, hỗ trợ kỹ thuật và chính sách đổi trả linh hoạt.

iPhone đang thống lĩnh thị trường máy cũ với khoảng 60% thị phần toàn cầu, theo sau là thiết bị Android từ Samsung với 17%. Sự phổ biến của iPhone trong phân khúc máy cũ không chỉ đến từ thương hiệu mạnh mà còn bởi tuổi thọ phần mềm dài, hỗ trợ cập nhật iOS đến 5-6 năm, cùng hệ sinh thái dễ đồng bộ.

Khi mua điện thoại cũ, người tiêu dùng cần chọn nguồn bán uy tín. Các sàn thương mại điện tử chuyên về hàng tân trang như BackMarket, Gazelle, Swappa, hoặc nhà bán lẻ lớn như Amazon, BestBuy, Thế Giới Di Động, CellphoneS, FPT Shop là những lựa chọn an toàn. Hãng sản xuất chính hãng như Apple hoặc Samsung cũng có mục hàng Refurbished đã được kiểm định và tân trang.

Tuy nhiên, người mua cũng cần cẩn trọng với lừa đảo, máy lỗi, hàng dựng và thiếu bảo hành khi mua từ cá nhân qua các nền tảng như Facebook Marketplace, Chợ Tốt, hoặc nhóm cộng đồng công nghệ. Pin và linh kiện là cái giá phải trả cho giá rẻ. Không phải mọi máy cũ đều được thay pin hoặc linh kiện, và người dùng cần kiểm tra kỹ lưỡng trước khi mua.

Một mối nguy hiểm khác là việc mua phải những chiếc điện thoại bị báo mất cắp và bị khóa IMEI. Người mua có thể kiểm tra bằng cách quay số *#06# để lấy số IMEI và tra cứu trên các trang kiểm tra quốc tế. Tại Việt Nam, người mua cũng có thể sử dụng các dịch vụ kiểm tra IMEI của nhà mạng.

Chuyên gia Simon Bryant từ CCS Insight khuyến cáo người mua nên chọn thiết bị không quá 3 thế hệ cũ. Những máy quá 5-6 năm thường có nguy cơ không còn được cập nhật phần mềm, dễ bị tấn công bảo mật, chậm chạp hoặc không tương thích với app mới.

Một số kinh nghiệm khi mua điện thoại cũ mà người mua có thể tham khảo bao gồm: so sánh xếp hạng chất lượng kỹ càng, kiểm tra kỹ phần cứng, kiểm tra tài khoản iCloud/Google Account, thử SIM, gọi điện, kết nối Wi-Fi và Bluetooth, và hỏi rõ về chính sách đổi trả, bảo hành và hỗ trợ hậu mãi.

Trong bối cảnh tình trạng hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Việc này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và niềm tin với khách hàng.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Sự tham gia tích cực của các bên liên quan sẽ giúp hệ thống trở nên phổ biến và hiệu quả hơn.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Nhiều doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường.

Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Sự kiểm soát chặt chẽ sẽ giúp duy trì tính chính xác và tin cậy của hệ thống.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Điều này sẽ giúp cơ quan chức năng có công cụ hữu hiệu để kiểm soát và ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Hệ thống này cũng sẽ giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và niềm tin với khách hàng, đồng thời giúp Nhà nước tăng cường hiệu lực quản lý.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Việc tăng cường phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh.