Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đang gây ra nhiều quan ngại về một cuộc chiến pháp lý phức tạp và những tác động tiềm ẩn lên thị trường tài chính cũng như nền kinh tế. Giới chuyên gia về pháp lý và chính sách cho rằng tình huống này đặt ra nhiều câu hỏi về quyền hạn của Tổng thống và tính độc lập của Fed, một trụ cột quan trọng trong cơ cấu kinh tế của Mỹ.
Một vấn đề cốt lõi trong tình huống này là liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời gần như chắc chắn là không, trừ khi có “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc xác định “nguyên nhân chính đáng” có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ đó mở ra khả năng tranh cãi và kiện tụng.
Nếu ông Trump cố gắng sa thải ông Powell, rất có khả năng ông Powell sẽ khởi kiện. Vụ kiện có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao, cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp liên quan đến các cơ quan liên bang. Trước đây, Tòa án Tối cao đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện. Điều này cho thấy rằng việc sa thải ông Powell mà không có lý do chính đáng có thể sẽ bị pháp luật cản trở.
Ngoài việc khởi kiện, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này cho thấy rằng mặc dù Tổng thống có thể cố gắng sa thải ông Powell, nhưng ông Powell vẫn có thể duy trì vị trí của mình trong một thời gian nhất định nhờ vào cơ cấu tổ chức của Fed.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều mà ông cho là có thể làm tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng việc hạ lãi suất có thể dẫn đến những hệ quả kinh tế đáng kể, bao gồm cả lạm phát và sự bất ổn trên thị trường tài chính. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra.
Việc sa thải ông Powell có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc này không chỉ tạo ra sự bất ổn về chính sách tiền tệ mà còn có thể làm cứng rắn hơn lập trường của FOMC về lãi suất. Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát.
Giới chuyên gia và công chúng đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của tình huống này. Một cuộc chiến pháp lý về việc sa thải ông Powell có thể sẽ kéo dài và gây ra nhiều bất ổn. Ngoài ra, các hoạt động của Fed và các quyết định về lãi suất sẽ tiếp tục được giám sát chặt chẽ bởi thị trường và các bên liên quan. Điều quan trọng là sự độc lập của Fed phải được bảo vệ để đảm bảo rằng các quyết định về chính sách tiền tệ được đưa ra dựa trên các nguyên tắc kinh tế, hơn là áp lực chính trị.
