Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, quản trị trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một mặt trận mới trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Cả hai cường quốc đều nhận thức rằng AI không chỉ đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế mà còn là yếu tố quan trọng đối với an ninh quốc gia.
Trung Quốc đã đề xuất thành lập Tổ chức Hợp tác AI thế giới tại Hội nghị AI thế giới 2025 diễn ra gần đây tại Thượng Hải. Mục tiêu của tổ chức này là thúc đẩy việc sử dụng AI một cách an toàn và toàn diện, đồng thời thu hẹp khoảng cách số và khoảng cách trí tuệ giữa các quốc gia. Thông qua tổ chức này, Trung Quốc hy vọng tạo ra một nền tảng để các quốc gia tăng cường hợp tác về đổi mới sáng tạo, khai thác tối đa tiềm năng của AI và đạt được sự phát triển, thịnh vượng chung.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường phát biểu tại hội nghị rằng, thế giới cần tránh tình trạng ‘độc quyền’ AI và kêu gọi các nước hợp tác trong việc quản trị công nghệ này. Ông nhấn mạnh rằng, việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực AI không chỉ giúp thúc đẩy sự phát triển của công nghệ mà còn đảm bảo rằng AI được sử dụng vì lợi ích chung của toàn nhân loại.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng, Washington sẽ ‘làm mọi điều cần thiết’ để dẫn đầu trong lĩnh vực AI, bao gồm việc đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc trong các cơ quan quản trị quốc tế. Điều này cho thấy rằng, Mỹ cũng đang rất coi trọng vai trò của AI và đang tìm cách duy trì vị thế dẫn đầu của mình trong lĩnh vực này.
Hiện tại, chưa có quy định toàn cầu mang tính ràng buộc đối với việc phát triển AI. Trung Quốc đang kêu gọi xây dựng thêm hạ tầng số sử dụng năng lượng sạch và thống nhất các tiêu chuẩn về năng lực điện toán. Nước này cũng ủng hộ vai trò của doanh nghiệp trong việc xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật về an ninh, công nghiệp và đạo đức.
Ở phía bên kia, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch hành động về trí tuệ nhân tạo, bao gồm một loạt sáng kiến và khuyến nghị chính sách nhằm củng cố vị thế dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực này. Kế hoạch này tập trung vào việc cắt giảm các quy định về AI để thúc đẩy đổi mới, xây dựng cơ sở hạ tầng AI tại Mỹ và biến phần cứng lẫn phần mềm của nước này thành ‘nền tảng tiêu chuẩn’ cho các đổi mới về AI trên thế giới.
Một ví dụ điển hình về sự phát triển của AI ở Trung Quốc là sự ra đời của công ty khởi nghiệp DeepSeek hồi đầu năm 2025. Công ty này đã tung ra các mô hình AI có năng lực gần tương đương với đối thủ OpenAI của Mỹ và cho phép mọi người tải về và tùy chỉnh miễn phí. Điều này cho thấy rằng, Trung Quốc đang rất tích cực trong việc phát triển và ứng dụng AI.
Trong khi đó, tại Mỹ, các nhà lập pháp và lãnh đạo công nghệ đang tranh cãi về cách cân bằng giữa yếu tố an toàn và tốc độ phát triển trong lĩnh vực AI. Sự tranh cãi này cho thấy thách thức trong việc quản trị AI và đảm bảo sự phát triển của công nghệ này một cách an toàn và có trách nhiệm.
Tóm lại, quản trị AI đang trở thành một vấn đề quan trọng trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Cả hai quốc gia đều đang tìm cách thúc đẩy sự phát triển của AI và đảm bảo rằng công nghệ này được sử dụng vì lợi ích chung của toàn nhân loại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và tranh cãi trong việc quản trị AI và đảm bảo sự phát triển của công nghệ này một cách an toàn và có trách nhiệm.
Trong bối cảnh hiện nay, việc quản trị AI đang đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia và các tổ chức quốc tế. Trung Quốc đã đề xuất thành lập Tổ chức Hợp tác AI thế giới và Mỹ đã công bố kế hoạch hành động về trí tuệ nhân tạo. Hy vọng rằng, cả hai quốc gia sẽ có thể hợp tác để đảm bảo rằng AI được phát triển và sử dụng một cách an toàn và có trách nhiệm.
