Khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang hướng tới việc hạn chế sử dụng ô tô cá nhân chạy bằng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực nội đô, một câu hỏi cấp thiết được đặt ra: Liệu xe PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle), một loại xe lai có khả năng sạc pin từ ngoài, có được phép hoạt động hay không?
Xe PHEV là loại xe kết hợp giữa động cơ đốt trong truyền thống và động cơ điện, cho phép xe hoạt động bằng điện trong quãng đường ngắn và sử dụng xăng, dầu cho những chuyến đi đường dài. Điều này làm cho PHEV trở thành một giải pháp thay thế thú vị cho những người muốn giảm thiểu mức độ ảnh hưởng tới môi trường mà không phải hy sinh hoàn toàn khả năng di chuyển.
Theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ không cho phép xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Đến ngày 1/1/2028, các quy định hạn chế sẽ mở rộng, không cho phép xe mô tô, xe gắn máy, và hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong cả Vành đai 1 và Vành đai 2. Tương tự, TP Hồ Chí Minh cũng đang trong quá trình rà soát và đề xuất các biện pháp hạn chế đối với xe có mức phát thải cao tại các khu vực được xác định là có nguy cơ gây ô nhiễm cao.
Xe PHEV tỏ ra có lợi thế lớn tại các đô thị đông đúc, nơi tốc độ giao thông thường thấp và tần suất dừng lại tại đèn đỏ cao. Xe có thể tận dụng tối đa chế độ điện và hầu như không cần sử dụng đến xăng. Đa số các mẫu xe PHEV thế hệ mới có mức tiêu hao nhiên liệu rất thấp, chỉ từ 0,52-1,1 lít xăng/100km. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, xe PHEV cần được sạc đầy pin hàng ngày.
Nhiều người đặt ra câu hỏi về quy định đối với xe PHEV khi các thành phố lớn hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô. Với công nghệ lai của mình, xe PHEV hoàn toàn có khả năng hoạt động chỉ bằng điện trong nội đô, giảm thiểu ô nhiễm; và khi cần di chuyển ra ngoài thành phố, có thể chuyển sang sử dụng xăng, dầu. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm thế nào để kiểm soát và đảm bảo xe PHEV chỉ sử dụng động cơ điện khi lưu hành trong nội đô, khi không phải tất cả xe đều được sạc đầy pin thường xuyên.
Các chuyên gia cho rằng cần có những quy định cụ thể để quản lý xe PHEV, nhằm đảm bảo rằng xe được sạc đầy pin và hoạt động bằng điện trong khu vực nội đô. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tận dụng được những lợi ích mà công nghệ hybrid mang lại. Việc quản lý hiệu quả sẽ giúp xe PHEV trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực toàn diện nhằm cải thiện chất lượng môi trường và không khí tại các đô thị lớn.
